Pater Queirós Figueras is geboren in Kibala, in de provincie Kuanza-sur, Angola, op 14 juli 1978. Hij studeert voor een graad in Communicatie aan de Pauselijke Universiteit van het Heilige Kruis in Rome dankzij een beurs van CARF - Centro Academico Romano Foundation. Als kind leed hij onder het oorlogsleed in zijn land. En als priester heeft hij de ramp gezien in termen van armoede en gebrek aan ontwikkeling in zijn land. "Helaas hebben de bijna dertig jaar durende militaire conflicten in Angola niet alleen geleid tot slachtoffers en vluchtelingen, maar ook tot verlies van fysiek en economisch kapitaal", zegt hij.
Daarom bevestigt hij dat het met Gods hulp mogelijk zal zijn een land opnieuw op te bouwen, het nieuwe perspectieven te bieden om vrede te vinden en de bevolking van Angola in staat te stellen de basisvoorwaarden van een door oorlog verscheurd bestaan te hervinden.
Er was eens een oud dametje dat lijm en gember verkocht.
en 's middags deed hij de was van een belangrijke baas.
En wij, de kinderen, die uit school kwamen, vroegen aan oma:
"Wat is de reden van onze armoede en al het lijden?
En zij antwoordde:
"Oh, kind, ik weet niets van politiek.
Maar de oude dame, verzonken in haar gedachten,
wist, maar wilde niet zeggen, de reden van dat lijden.
Dit is de tekst van een prachtig lied, met als titel "Velha chica" (de kleine oude dame). Het is geschreven door Waldemar Bastos, een Angolese zanger en muzikant die opgroeide in Portugal, op de vlucht voor de oorlog in zijn land. Bastos zong hetzelfde lied met de beroemde Portugese zangeres Dulce Pontes, dat u hier kunt zien. hier op YouTube.
Met de noten en de tekst van dit lied op de achtergrond ontmoetten wij pater Queirós Figueira, om onze verslagen over de Faculteit voor Institutionele Communicatie ter gelegenheid van de 25e verjaardag van haar oprichting voort te zetten..
P. Queirós, hartelijk dank dat u in uw mooie Portugees de geschiedenis van u en uw land met ons hebt gedeeld.
Dankzij u is het een genoegen om met Spaanstalige lezers te kunnen communiceren.
Het lied Velha chica, van Waldemar Bastos, vertelt ons over het lijden van een onschuldig volk en de vragen van kinderen tegenover de oorlog. Was jij een van die kinderen in Angola?
Ja, zoals de meeste kinderen van mijn generatie. Ik ben in feite geboren in het dorp Utende, in de gemeente Kibala, maar ik moest met mijn familie naar de stad Luanda verhuizen, waar ik met mijn ouders en broers en zussen aan de rand van de hoofdstad ben opgegroeid, als tweede kind van zeven broers en zussen. We moesten vluchten vanwege de burgeroorlog die toen, in 1983, in het land woedde.
Dus je groeide nogal beschermd op...
Ja, en omgeven door een zeer levendig geloof. Zodra ik in Luanda aankwam, begon ik de parochie van Nossa Senhora das Graças te bezoeken. Ik groeide op in deze parochie, nam deel aan de catechese voor kinderen en jongeren en maakte deel uit van de groepen acolieten en missionarissen die zich over ons kinderen en jongeren ontfermden. In 1995 deed ik mijn eerste communie en in 1997 ontving ik het sacrament van het vormsel. In die tijd ging ik al naar de beroepsgroep en in 1998 vroeg ik of ik naar het seminarie van het aartsbisdom Luanda mocht om de introductiecursus te volgen. Het was een mooie tijd, waarin ik de roeping die de Heer in mijn hart had gelegd om Hem als priester te dienen, kon verdiepen. Maar een jaar later moest ik het seminarie verlaten om mijn militaire dienstplicht te vervullen.
En moest je naar de oorlog?
Nee, dankzij God en het verzet van mijn familie. Zo kon ik terugkeren naar het seminarie en kon ik in 2009 de cursus filosofie en theologie volgen. In die tijd had de stad Luanda slechts één bisdom, dat in 2007 door paus Benedictus XVI in drieën werd gedeeld. Ik verliet dus het aartsbisdom Luanda en werd op 21 november 2010 tot priester gewijd in het bisdom Viana, door Monseigneur Joaquim Ferreira Lopes, de eerste bisschop van datzelfde bisdom.
Pater Queirós Figueiras studeert voor een graad in Institutionele Communicatie aan de Faculteit Communicatie van de Pauselijke Universiteit van het Heilig Kruis in Rome. Hij werd 42 jaar geleden geboren in Kibala, in de provincie Kuanza-sur, in Angola. Hij is het tweede van zeven kinderen. Als kind leed hij onder de verschrikkingen van de oorlog, maar hij zegt dat hij altijd is opgegroeid met de steun van zijn familie en een zeer sterk geloof. Hij ontsnapte aan de oorlog dankzij God en de hulp van zijn familie. Hij werd op 21 november 2010 tot priester gewijd in het bisdom Viana, door Monseigneur Joaquim Ferreira Lopes, de eerste bisschop van hetzelfde bisdom.
Hebt u als priester de moeilijkheden van de naoorlogse periode in Angola en de gevolgen van het conflict onder ogen moeten zien?
Inderdaad. Reeds in mijn periode van pastorale stage, vóór mijn diakenwijding, kon ik in de gebieden van de parochies waar ik diende, de rampzalige armoede en het gebrek aan ontwikkeling vaststellen. Helaas, de bijna dertig jaar van militair conflict hebben in Angola niet alleen geleid tot slachtoffers en vluchtelingen, maar ook tot verlies van fysiek en economisch kapitaal (infrastructuur, huisvesting, arbeid), waardoor het welzijn van het land, dat een van de armste ter wereld blijft, is verminderd.
Er zij aan herinnerd dat Angola heeft geleden onder een van de langste en bloedigste burgeroorlogen van onze tijd.
Ja, het begon in feite na het uitroepen van de nationale onafhankelijkheid in 1975, in een open strijd tussen drie partijen, de Volksbevrijdingsbeweging van Angola (MPLA), de Nationale Unie voor de Totale Onafhankelijkheid van Angola (UNITA) en het Nationaal Front voor de Bevrijding van Angola (FNLA).
En het was een interetnisch conflict, maar tegelijkertijd ook een van de vele "proxy-oorlogen" die de Koude Oorlog kenmerkten: een van de belangrijkste kenmerken van het conflict was immers de directe en indirecte betrokkenheid van andere landen, zoals de USSR, Cuba, Zuid-Afrika en de Verenigde Staten.
En er kwam pas een einde aan in 2002, met de dood van UNITA-leider Jonas Savimbi. Met het einde van de oorlog verschoof de aandacht in Angola duidelijk naar de mogelijkheden van vrede om welvaart in het land te genereren, samen met het steeds duidelijker wordende idee dat de nationale prioriteiten zouden evolueren van een noodsituatie naar een ontwikkelingscontext, waarbij groei met economische diversificatie, bestrijding van honger en armoedebestrijding prioriteit zouden krijgen.
Toen de oorlog in 2002 eindigde met de overwinning van de MPLA, waren meer dan 500.000 mensen omgekomen en waren meer dan 1 miljoen mensen uit hun huizen verdreven. De infrastructuur van het land was verwoest. De Kerk heeft nog steeds de hulp nodig van christenen over de hele wereld, om nog maar te zwijgen van de kindsoldaten! Human Rights Watch (HRW) schatte dat UNITA en de regering tijdens de oorlog respectievelijk 6.000 en 3.000 kindsoldaten hebben ingezet, sommige met geweld. Bovendien bleek uit een analyse van HRW dat tussen 5.000 en 8.000 minderjarige meisjes moesten trouwen met UNITA-militanten. Net als bij ISIS in Syrië en Irak werden UNITA-militanten in Angola beloond met vrouwen, die vaak seksueel werden misbruikt.
Ja, en velen moesten na de oorlog verhuizen. De hereniging van door de oorlog gescheiden gezinnen is een van de prioriteiten. In feite zijn de levensomstandigheden van de bevolking na de gedwongen verplaatsing zeer slecht, met onveiligheid, voedseltekorten die tot ondervoeding leiden, problemen bij de toegang tot gezondheidszorg en onderwijs. Na de oorlog hebben de Angolese regeringen een strategie gelanceerd om de armoede te bestrijden die, als rechtstreeks gevolg van het conflict, vooral de plattelandsgebieden treft, aangezien de oorlog de toegang van de bevolking tot teeltgebieden en markten heeft beperkt en de middelen van de boeren heeft vernietigd; hij heeft de akkers leeggemaakt en duizenden mensen gedwongen naar de steden te trekken.
Veel werk aan de winkel!
Met Gods hulp... Het is noodzakelijk om een land opnieuw op te bouwen, om het nieuwe perspectieven in verband met vrede te geven, zodat de bevolking van Angola de basisvoorwaarden van een door oorlog verwoest leven kan herstellen. Zowel in materieel opzicht (herstel van fysiek kapitaal, territoriale mobiliteit in veilige omstandigheden, hereniging en hereniging van door de oorlog gescheiden gezinnen, groei van de economie en werkgelegenheid, toegang tot goederen en diensten) als in geestelijk en menselijk opzicht. Met name de katholieke kerk blijft via haar missionarissen proberen de regering te helpen bij de wederopbouw van het sociale weefsel, bij het verstrekken van voedsel, onderwijs en beroepsopleiding aan de bevolking en bij de gezondheidszorg in de strijd tegen de gesel van AIDS.
Vanaf zijn priesterwijding tot 2019 was hij pastoor van een van de meest bevolkte parochies van Viana: de parochie São Paulo. "Hier kon ik zien hoe groot de missie is waartoe God mij en alle priesters roept", zegt pater Queirós.
De Angolese priester legt uit dat de katholieke kerk, met name via haar missionarissen, blijft proberen de regering te helpen bij de wederopbouw van het sociale weefsel, bij het voorzien van de bevolking van voedsel, onderwijs en beroepsopleiding, alsmede gezondheidszorg in de strijd tegen de gesel van AIDS.
In een geglobaliseerde wereld als de onze is de katholieke kerk de enige instelling die de mensen bijstaat wanneer de staat faalt, de economie het laat afweten en de gezondheidszorg het laat afweten. Ondanks oorlogen en vervolgingen blijven priesters en missionarissen op die plaatsen en onder die mensen die het meest onder onrecht lijden.
Ja, in feite was ik vanaf mijn wijding tot 2019 pastoor van een van de meest bevolkte parochies van Viana, namelijk die van São Paulo. Hier kon ik zien hoe groot de missie is waartoe God mij en alle priesters roept.
En waarom communicatie studeren?
Wel, het is de nieuwe grens... Als directeur van Radio Maria-Angola en bisschoppelijk vicaris voor Evangelisatie en Catechese besefte ik dat de Kerk vandaag, in een wereld die gedomineerd wordt door nieuwe technologieën, haar leden moet opleiden om zich aan te passen aan de nieuwe methoden om het geloof door te geven. We weten dat de boodschap dezelfde is, de leer is dezelfde, maar de methoden van overdracht veranderen en we moeten gelijke tred houden met deze nieuwe uitdagingen. Reeds het Tweede Vaticaans Concilie heeft in het decreet "Inter Mirifica" deze stap gezet en pastors gevraagd technologische middelen te gebruiken om te evangeliseren. Daarom stuurde mijn bisschop me naar Rome om te studeren aan de Faculteit voor Sociale en Institutionele Communicatie van de Pauselijke Universiteit van het Heilig Kruis.
Zo komen priesters met de evangelisatieopdracht naar Rome om een goede en degelijke academische en geestelijke vorming te krijgen en keren dan terug naar hun land om als zuurdesem het hele deeg van de samenleving te gisten en de ziel te herstellen die er maar al te vaak door oorlog en geweld uit is gesleurd.
Dit is precies mijn wens: ik wil over anderhalf jaar terugkeren naar mijn land en mijn bisdom helpen zijn pastorale zorg en evangelisatie te ontwikkelen, dankzij de uitstekende vorming die ik op deze grote Pauselijke Universiteit heb gekregen, waar ik professoren heb ontmoet die niet alleen zorgen voor de academische groei van de studenten, maar ook voor de menselijke en geestelijke ontwikkeling, die even belangrijk is als theologische en communicatieve instrumenten.
Hartelijk dank, pater Queirós... U geeft ons een boodschap van hoop, ondanks alles wat uw land heeft geleden. Zoals we zien in Angola. in Syrië of Irak en in veel landen die onder oorlog blijven lijden, eindigen conflicten maar blijven de wonden en littekens... We mogen echter niet het geloof verliezen...
Natuurlijk! Bovendien zie ik dat Angola vandaag dringend behoefte heeft aan mensen die op verschillende kennisgebieden zijn opgeleid, juist omdat de gevolgen van de lange oorlog die het land heeft geteisterd nog steeds zichtbaar zijn. Daarom wil ik de weldoeners van CARF - Centro Academico Romano Foundation, de Pauselijke Universiteit van het Heilig Kruis en de Katholieke Kerk bedanken voor alle hulp, niet alleen aan mij, maar aan heel Angola en de Angolezen via de opleiding van priesters.
Daarom is de Kerk katholiek, wat "universeel" betekent, van de hele wereld. Wij zijn niet langer alleen Joden of Grieken, zoals Paulus zei, of Spanjaarden of Italianen... Alle christenen zijn burgers van de wereld, en dus ook Angolezen, Irakezen, Chinezen, Syriërs, enz.
En de tijd ging voorbij
En de oude dame werd nog ouder
Er werd een zinken hut gemaakt.
En wie ziet het gezicht van die dame vandaag,
ziet alleen de rimpels van het lijden.
En nu zegt ze gewoon:
Oh, kind, als ik sterf
Ik wil Angola en de wereld in vrede zien...
Net als zij willen we allemaal dat de wereld eindelijk in vrede leeft.
Gerardo Ferrara
Afgestudeerd in geschiedenis en politieke wetenschappen, gespecialiseerd in het Midden-Oosten.
Verantwoordelijk voor het studentencorps
Universiteit van het Heilige Kruis in Rome
