Oecumene is de beweging die door de genade van de Heilige Geest is ontstaan om de eenheid van alle christenen te herstellen. Het gaat om hen die de Drie-enige God aanroepen en belijden dat Jezus Heer en Redder is. Bijna allemaal streven ze, zij het op verschillende manieren, naar één enkele, zichtbare Kerk van God.
De oecumenische beweging ontstond in een protestantse omgeving en in een missionaire context uit de noodzaak om in heidense landen één front te vormen. Het begon officieel met het Edinburgh Missionary Congress in Schotland in 1910.
Vaticanum II leerde onder meer dat er "elementen van kerkelijkheid" zijn ChristenenDe Kerk van Christus "bestaat" in de katholieke Kerk (LG 8; UR 4.5). Unitatis redintegratio beschrijft op meesterlijke wijze de ecclesiologische situatie van de verschillende christenen die niet met Rome verenigd zijn. Enerzijds beschouwt zij de Oosterse Kerken die het primaat niet erkennen als ware (bijzondere) Kerken en bewondert zij hun spirituele en liturgische traditie. Aan de andere kant waardeerde hij de liefde van de protestanten voor de Schrift, maar merkte op dat zij de apostolische successie en daarmee de meeste sacramenten hadden verloren (UR 22). Daarom worden zij kerkelijke gemeenschappen genoemd. In dat geval zouden zij niet alleen de kwestie van het primaat, maar ook die van het bisschopsambt moeten oplossen. Tegelijkertijd stelt zij het zoeken naar de communie in sociaal partnerschap en samenwerking, in theologische dialoog en in gebed en bekering, die de echte drijvende krachten van de oecumenische dialoog zijn. Dit zijn de drie dimensies waarin alle oecumene zich moet ontwikkelen.
Johannes Paulus II bekrachtigde deze beginselen in de encycliek Ut unum sint (1995) en toonde de verbondenheid met Roma van de oosterse kerken, zowel katholiek als orthodox. De gezamenlijke verklaring over de doctrine van de rechtvaardiging (1999) was een mijlpaal en een uitgangspunt voor de theologische dialoog, niet alleen met lutheranen en methodisten (die het hebben onderschreven), maar ook met gereformeerden. Benedictus XVI heeft de theologische dialoog met de orthodoxen bevorderd in het Document van Ravenna (2007), waarin de wijze van uitoefening van het primaat werd bestudeerd zoals die werd beleefd in het eerste millennium van het christendom, toen alle christenen nog verenigd waren. De verdediging van de schepping en het milieu is ook een goed ontmoetingspunt geweest tussen verschillende christenen, hoewel het ook morele en bio-ethische kwesties moet omvatten. Met het motu proprio Anglicanorum coetibus (2009) heeft de huidige emeritus-paus gewezen op een mogelijke oplossing voor het vraagstuk van de defectus ordinis voor kerkelijke gemeenschappen die om verschillende redenen de apostolische successie hebben verloren. Tegelijkertijd is de behoefte aan gemeenschap in de geloof als een eerste stap naar zichtbare eenheid.
Geef uw donatie een gezicht. Help ons om diocesane en religieuze priesters te vormen.
Met de komst van het nieuwe millennium en de globaliseringDe oecumenische kaart verandert. De Kerk is verschoven van overwegend eurocentrisch naar "wereldcentrisch". Bovendien heeft de snelle groei van de evangelische en pinksterbeweging de katholieke kerk gedwongen ook met hen in gesprek te gaan. Aan de andere kant heeft de "oecumene van het bloed" - zoals paus Franciscus het heeft genoemd - bepaalde urgenties en andere vragen opgeworpen dan voorheen. Alle drie de dimensies van de dialoog blijven noodzakelijk: de zogenaamde oecumene van de handen, het hoofd en het hartd.w.z. op het gebied van samenwerking en sociale rechtvaardigheidin de theologische dialoog, en in de bevordering van de gebed en de bekering zelf. De laatste tijd, en ter voorbereiding van de 500e verjaardag van Luthers breuk met de katholieke kerk in 2017, is er gesproken over de noodzaak van een gezamenlijke verklaring over de bovengenoemde thema's eucharistie, ambt en ecclesiologie.
In tegenstelling tot de oecumene uit het verleden, waar het ecclesiologisch indifferentisme prevaleerde boven andere beginselen (zoals in het concordaat van Leuenberg van 1973), wordt nu een "verzoende verscheidenheid" voorgesteld, waarbij ieder weet waar hij staat ten opzichte van de anderen, terwijl hij tegelijkertijd de dialoog in liefde en waarheid. De gebaren en verklaringen van nabijheid tussen verschillende christelijke denominaties worden een vrolijke routine. Net als zijn voorgangers laat paus Franciscus zien dat de oecumene een van de prioriteiten van zijn pontificaat is. Na de weg die we samen hebben afgelegd, met de heldere ideeën van de Raad, de vurigheid missionaris van het huidige pontificaat, het getuigenis van martelaren van alle confessies en - vooral - met de werking van de Geest, zouden er in de komende jaren misschien interessante oecumenische ontwikkelingen kunnen komen. Een waarlijk oecumenisch moment.
De heer Pablo Blanco Sarto
Doctor in de theologie
