Ο Οικουμενισμός είναι το κίνημα που προέκυψε, με τη χάρη του Αγίου Πνεύματος, για την αποκατάσταση της ενότητας όλων των Χριστιανών. Αφορά εκείνους που επικαλούνται τον Τριαδικό Θεό και ομολογούν ότι ο Ιησούς είναι Κύριος και Σωτήρας. Σχεδόν όλοι, αν και με διαφορετικούς τρόπους, επιδιώκουν μια ενιαία, ορατή Εκκλησία του Θεού.
Το Οικουμενικό Κίνημα προέκυψε σε ένα προτεσταντικό περιβάλλον και σε ένα ιεραποστολικό πλαίσιο από την ανάγκη να παρουσιαστεί ένα ενιαίο μέτωπο στις ειδωλολατρικές χώρες. Ξεκίνησε επίσημα με το Εδιμβουργιανό Ιεραποστολικό Συνέδριο στη Σκωτία το 1910.
Το Βατικανό ΙΙ δίδαξε ότι υπάρχουν "στοιχεία εκκλησιαστικότητας" μεταξύ άλλων ΧριστιανοίΗ Εκκλησία του Χριστού "συνυπάρχει" στην Καθολική Εκκλησία (LG 8, UR 4.5). Το Unitatis redintegratio περιγράφει αριστοτεχνικά την εκκλησιολογική κατάσταση των διαφόρων χριστιανών που δεν είναι ενωμένοι με τη Ρώμη. Αφενός, θεωρεί τις Ανατολικές Εκκλησίες που δεν αναγνωρίζουν το πρωτείο ως αληθινές (επιμέρους) Εκκλησίες και θαυμάζει την πνευματική και λειτουργική τους παράδοση. Από την άλλη πλευρά, εκτιμούσε την αγάπη των Προτεσταντών για την Αγία Γραφή, αλλά σημείωνε ότι είχαν χάσει την αποστολική διαδοχή και, μαζί με αυτήν, τα περισσότερα από τα μυστήρια (UR 22). Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ονομάζονται εκκλησιαστικές κοινότητες. Σε αυτή την περίπτωση, θα έπρεπε να επιλύσουν όχι μόνο το ζήτημα του πρωτείου, αλλά και εκείνο του επισκοπείου. Ταυτόχρονα, προτείνει την αναζήτηση της Κοινωνία στην κοινωνική σύμπραξη και συνεργασία, στον θεολογικό διάλογο και στην προσευχή και τη μεταστροφή, που αποτελούν τις πραγματικές κινητήριες δυνάμεις του οικουμενικού διαλόγου. Αυτές είναι οι τρεις διαστάσεις στις οποίες πρέπει να αναπτυχθεί κάθε οικουμενισμός.
Ιωάννης Παύλος ΙΙ επικύρωσε αυτές τις αρχές στην εγκύκλιο Ut unum sint (1995) και έδειξε την εγγύτητα με την Roma των Ανατολικών Εκκλησιών, τόσο των Καθολικών όσο και των Ορθοδόξων. Η Κοινή Διακήρυξη για την δόγμα of Justification (1999) αποτέλεσε ορόσημο και αφετηρία θεολογικού διαλόγου όχι μόνο με τους Λουθηρανούς και τους Μεθοδιστές (οι οποίοι το προσυπέγραψαν), αλλά και με τους μεταρρυθμιστές. Ο Βενέδικτος ΙΣΤ' προώθησε τον θεολογικό διάλογο με τους Ορθοδόξους στο έγγραφο της Ραβέννας (2007), το οποίο μελέτησε τον τρόπο άσκησης του πρωτείου, όπως τον ζούσαν κατά την πρώτη χιλιετία του Χριστιανισμού, όταν όλοι οι Χριστιανοί ήταν ακόμη ενωμένοι. Η υπεράσπιση της δημιουργίας και του περιβάλλοντος αποτέλεσε επίσης ένα καλό σημείο συνάντησης μεταξύ διαφορετικών χριστιανών, αν και πρέπει να φτάσει και σε ηθικά και βιοηθικά ζητήματα. Με το motu proprio Anglicanorum coetibus (2009), ο σημερινός Πάπας Επίτιμος επεσήμανε μια πιθανή λύση στο ζήτημα του defectus ordinis για τις εκκλησιαστικές κοινότητες που, για διάφορους λόγους, μπορεί να έχουν χάσει την αποστολική διαδοχή. Ταυτόχρονα, η αναγκαιότητα της κοινωνίας στην πίστη ως προκαταρκτικό βήμα προς την ορατή ενότητα.
Δώστε ένα πρόσωπο στη δωρεά σας. Βοηθήστε μας να διαμορφώσουμε επισκοπικούς και θρησκευτικούς ιερείς.
Με την έλευση της νέας χιλιετίας και της παγκοσμιοποίησηΟ οικουμενικός χάρτης αλλάζει. Το Εκκλησία έχει μετατοπιστεί από κυρίαρχα ευρωκεντρική σε "κοσμοκεντρική". Επιπλέον, η ραγδαία αύξηση των Ευαγγελικών και των Πεντηκοστιανών ανάγκασε την Καθολική Εκκλησία να συζητήσει και μαζί τους. Από την άλλη πλευρά, ο "οικουμενισμός του αίματος" -όπως τον αποκάλεσε ο Πάπας Φραγκίσκος- έχει εγείρει ορισμένες επείγουσες ανάγκες και ερωτήματα διαφορετικά από εκείνα που είχαν τεθεί προηγουμένως. Και οι τρεις διαστάσεις του διαλόγου παραμένουν απαραίτητες: ο λεγόμενος οικουμενισμός των χεριών, του κεφαλιού και της καρδιάςδηλαδή, σε θέματα συνεργασίας και κοινωνική δικαιοσύνηστο θεολογικό διάλογο και στην προώθηση της προσευχή και την ίδια τη μετατροπή. Τον τελευταίο καιρό, και στο πλαίσιο της προετοιμασίας για την 500ή επέτειο της ρήξης του Λούθηρου με την Καθολική Εκκλησία το 2017, έχει γίνει λόγος για την ανάγκη μιας κοινής δήλωσης σχετικά με τα προαναφερθέντα θέματα της Ευχαριστίας, της διακονίας και της εκκλησιολογίας.
Σε αντίθεση με τον οικουμενισμό που ασκήθηκε στο παρελθόν, όπου ο εκκλησιολογικός αδιαφορισμός υπερίσχυε των άλλων αρχών (όπως στη Συμφωνία του Λέουενμπεργκ του 1973), προτείνεται τώρα μια "συμφιλιωμένη ποικιλομορφία", όπου ο καθένας γνωρίζει πού βρίσκεται σε σχέση με τους άλλους, ενώ ταυτόχρονα προωθεί την διάλογος με αγάπη και αλήθεια. Οι χειρονομίες και οι δηλώσεις των εγγύτητα μεταξύ διαφορετικών χριστιανικών δογμάτων γίνονται μια ευτυχής ρουτίνα. Όπως και οι προκάτοχοί του, ο Πάπας Φραγκίσκος αποδεικνύει ότι ο οικουμενισμός αποτελεί μία από τις προτεραιότητες του ποντιφικού του αξιώματος. Μετά το δρόμο που διανύσαμε μαζί, με τη σαφήνεια των ιδεών που έφερε το συμβούλιο, τη θέρμη ιεραπόστολος του σημερινού ποντιφικού αξιώματος, τη μαρτυρία των μαρτύρων όλων των ομολογιών και - πάνω απ' όλα - με τη δράση του Πνεύματος, ίσως να υπάρξουν ενδιαφέρουσες οικουμενικές εξελίξεις τα επόμενα χρόνια. Μια πραγματικά οικουμενική στιγμή.
κ. Pablo Blanco Sarto
Διδάκτωρ Θεολογίας
