Geloof en opvoeding van gevoelens

Inderdaad, gevoelens zijn belangrijk en ontroeren mensen veel, maar niet altijd op de juiste manier als ze niet geïntegreerd zijn in de hele persoon. In film zien we bijvoorbeeld hoe gevoelens ervoor zorgen dat sommige mensen hun leven op orde krijgen (vgl. Brooklyn, J. Crowley, 2015) en anderen ernstige fouten maken of zelfs misdaden plegen (vgl. Mule, C. Eastwood, 2018).

Aan de andere kant zijn er veel mensen die doorgaan met hun gezin, hun baan en vele jaren van toewijding aan een solidaire taak zonder te verwachten of te streven naar een "goed gevoel". Dat maakt hen niet minder verdienstelijk, integendeel.

Om zoveel redenen zijn gevoelens belangrijk, maar op zichzelf zijn ze niet voldoende om een persoon te leiden. En een puur sentimentele opvoeding heeft zijn risico's. Maar gevoelens mogen niet worden vergeten, noch worden gedegradeerd, maar moeten worden gewaardeerd, gevormd en gevormd, rekening houdend met de menselijke ervaring met haar structuur en organiciteit. Hier komt niet alleen de lichamelijkheid met haar uitwendige en inwendige zintuigen om de hoek kijken, maar ook de spiritualiteitde gezelligheid en openheid voor transcendentie. En voor een christen staat "ervaring" centraal in de gebed en de sacramenteel leven.

Het kader van de christelijke antropologie en de wetenschappen

Daarom is het belangrijk dat de opvoeding van gevoelens, wanneer het gaat om christenen, gesitueerd wordt in het kader van de christelijke antropologie, dat wil zeggen in het vermogen om de geloof samen met de zoektocht naar waarheid, goedheid en schoonheid. Dit omvat bijvoorbeeld de christelijke vroomheid die in het gezin van jongs af aan kan worden aangeleerd, volksreligiositeit en waardering voor christelijke kunst, alsmede kennis van de leer - op dit onderwijsgebied - van het leergezag van de Kerk, samen met enkele ontwikkelingen in de hedendaagse theologie.

Dit vereist opvoeding en integratie van de gevoelssfeer in nauwe samenhang met de andere menselijke dimensies die tegelijkertijd onderling verbonden zijn:

1. met betrekking tot de reden (geloof-redelijkheid, wetenschap en kunst, en theologie). Het is noodzakelijk te onderwijzen, na te denken en te argumenteren over de eigen gevoelens en die van anderen, en te weten wat de wetenschappen, inclusief de psychologie, leren over affectiviteit, zonder te vergeten wat de geesteswetenschappen en de kunst en de theologie leren. De integratie van gevoelens met de rede leidt tot het vermogen om naar de werkelijkheid te kijken en te luisteren, deze te evalueren en te kunnen onderscheiden waartoe het eigen handelen moet leiden. En dit leidt tot wijsheid, die voor een christen in de eerste plaats de vrucht is van het geloof, van de dialoog met God en de Eucharistie. Het is ook een persoonlijke inspanning om coherent te zijn op basis van de eigen identiteit en geschiedenis, want in het heden kan niets van waarde worden opgebouwd voor de toekomst als het geen wortels en geen geheugen heeft, zowel op persoonlijk niveau als in de betrekkingen met anderen.

2) In relatie tot anderen (sociale, familiale en kerkelijke dimensie) moeten gevoelens worden opgevoed door de waarde van gezin en werk, dienstbaarheid aan het algemeen belang, dynamische trouw aan het eigen gezin en werk te onderstrepen. roeping en missie. Met betrekking tot de kerkelijke dimensie, als kader voor een affectieve opvoeding, zijn bijbelse vorming en liturgische vorming belangrijk, omdat de Heilige Schrift en de liturgie scholen zijn van menselijke en christelijke waarden en gevoelens. En dit alles heeft te maken met het gevoel van feest en vrije tijd.

3) In relatie tot God zijn gevoelens een kanaal voor transcendente openheid en vereniging met Hem, ook al zijn zij niet "de enige" weg; soms zijn zij niet de eerste weg of de beste weg, maar vaak kunnen zij dat wel zijn.

In ieder geval kunnen het christelijk leven en het streven naar heiligheid niet "los" van gevoelens worden nagestreefd, omdat zij een fundamentele dimensie van de menselijke natuur vormen (zie over de theorie van de gender, Cong. Voor de geloofsleer: "Mannelijk en vrouwelijk schiep hij hen". Voor een dialoog over de kwestie "gender" in het onderwijs, 2-II-2019).

Bovendien spreekt de Heilige Schrift vaak over het hart als het centrum en de synthese van de mens, waarmee de totale dichtheid van het menselijk bestaan wordt aangeduid. Hij verwijst met deze term dus niet alleen naar gevoelens, maar naar de mens in zijn concrete leven, en benadrukt dat gevoelens en affecties in dit leven een belangrijke rol spelen.

De theologische grondslagen

Wat de theologie betreft, is het voor de affectieve opvoeding van een christen vandaag noodzakelijk hem of haar de grondslagen van de theologie die de realiteiten van het geloof bestudeert (de Drie-eenheid, Christus, Genade, de Kerk, enz.), evenals de theologie van de Evangelisatie. Wij hebben reeds gesproken over de bijbelse en liturgische vorming en over het belang van de geschiedenis.

Naast de christelijke antropologie houden andere theologische disciplines, zoals de moraaltheologie en de spirituele theologie, zich centraal bezig met affectieve opvoeding, wanneer zij de deugden bestuderen (zowel de morele als de theologische deugden), die nauw verbonden zijn met de opvoeding van menselijke en christelijke waarden, en die ook bevorderd worden door het onderwijzen van de gedragsregels (de decaloog en andere geboden van de Kerk). Kerk en de zaligsprekingen).

Zo worden menselijke deugden zoals nederigheid en liefde voor de waarheid, zelfbeheersing, hard werken, begrip en solidariteit geïntegreerd met de deugden van geloof, hoop en naastenliefde, die de kern vormen van het christelijk handelen ten dienste van de christelijke missie in de Kerk en in de wereld.

Het belangrijkste referentiepunt, de bron en de impuls van het hart van de christen is het Hart van Jezus, de levende icoon van God, vleesgeworden, aan het kruis doorstoken voor het heil van de mensheid, die blijft leven, handelen en voor ons bemiddelen.

Kortom, de opvoeding van gevoelens "in het christendom" is een algemene taak die tegenwoordig vooral van opvoeders (ouders, catechisten, priesters, leraren) een goede opleiding vereist, voornamelijk in de christelijke antropologie, alsmede bepaalde kennis en ontwikkelingen in de menswetenschappen en de hedendaagse theologie.