Rzeczywiście, uczucia są ważne i bardzo poruszają ludzi, ale nie zawsze we właściwy sposób, gdy nie są zintegrowane z całą osobą. Na przykład w filmie widzimy, jak uczucia sprawiają, że niektórzy ludzie układają sobie życie (por. Brooklyn, J. Crowley, 2015), a inni popełniają poważne błędy, a nawet popełniają przestępstwa (por. Mule, C. Eastwood, 2018).
Z drugiej strony, jest wiele osób, które kontynuują swoją rodzinę, pracę i wieloletnie poświęcenie dla zadania solidarności, nie oczekując ani nie dążąc do "dobrego samopoczucia". To nie czyni ich mniej zasłużonymi, wręcz przeciwnie.
Z wielu powodów uczucia są ważne, ale w oderwaniu od nich nie wystarczą, aby kierować człowiekiem. A czysto sentymentalne wychowanie ma swoje zagrożenia. Ale nie należy zapominać o uczuciach, ani ich oczerniać, lecz należy je cenić, kształtować i formować, biorąc pod uwagę ludzkie doświadczenie z jego strukturą i organicznością. W tym miejscu pojawia się nie tylko cielesność z jej zewnętrznymi i wewnętrznymi zmysłami, ale także duchowość. towarzyskość i otwartość na transcendencja. A dla chrześcijanina "doświadczenie" jest centralnie skonfigurowane w modlitwa i życie sakramentalne.
Dlatego ważne jest, aby edukacja uczuć, jeśli chodzi o chrześcijan, mieściła się w ramach antropologii chrześcijańskiej, to znaczy w zdolności do przyjęcia wiara wraz z poszukiwaniem prawdy, dobra i piękna. Obejmuje to na przykład chrześcijańską pobożność, której można się nauczyć w rodzinie od dzieciństwa, religijność ludową i uznanie dla sztuki chrześcijańskiej, a także znajomość nauki - w tej dziedzinie edukacji - Magisterium Kościoła, wraz z niektórymi osiągnięciami współczesnej teologii.
Wymaga to wykształcenia i zintegrowania sfery uczuć w ścisłym związku z innymi wymiarami człowieka, które są jednocześnie wzajemnie powiązane:
1. w odniesieniu do powód (wiara-rozum, nauka i sztuka oraz teologia). Trzeba uczyć, zastanawiać się i dyskutować o uczuciach własnych i innych, wiedzieć, czego o uczuciach uczą nauki ścisłe, w tym psychologia, nie zapominając o tym, czego uczą nauki humanistyczne i sztuka, a także teologia. Integracja uczuć z rozumem prowadzi do umiejętności patrzenia i słuchania rzeczywistości, do jej oceny i do zdolności rozeznania, dokąd powinny prowadzić własne działania. A to prowadzi do mądrości, która dla chrześcijanina jest przede wszystkim owocem wiary, wiary w Boga. dialog z Bogiem i Eucharystii. Jest to również osobisty wysiłek, aby być spójnym na podstawie własnej tożsamości i historii; ponieważ nic wartościowego nie można zbudować w teraźniejszości dla przyszłości, jeśli nie ma korzeni i pamięci, zarówno na poziomie osobistym, jak i w relacjach z innymi.
2) W stosunku do innych (wymiar społeczny, rodzinny i kościelny) należy kształcić uczucia, podkreślając wartość rodziny i pracy, służbę dobru wspólnemu, dynamiczną wierność własnej rodzinie i pracy. powołanie i misję. W wymiarze eklezjalnym, jako ramy wychowania afektywnego, ważna jest formacja biblijna i formacja liturgiczna, ponieważ Pismo Święte i liturgia są szkołą ludzkich i chrześcijańskich wartości i uczuć. A wszystko to ma związek z poczuciem świętowania i wypoczynku.
3) W relacji z Bogiem uczucia są kanałem transcendentnej otwartości i zjednoczenia z Nim, nawet jeśli nie są "jedyną" drogą; czasami nie są pierwszą drogą lub najlepszą, ale wiele razy mogą być.
W każdym razie życie chrześcijańskie i poszukiwanie świętości nie mogą być realizowane "w oderwaniu" od uczuć, ponieważ są one podstawowym wymiarem ludzkiej natury (por. na temat teorii gender, Cong. Dla Nauki Wiary: "Mężczyzną i kobietą stworzył ich". O sposób dialogu na temat "gender" w edukacji, 2-II-2019).
Ponadto Pismo Święte często mówi o sercu jako centrum i syntezie człowieka, oznaczając w ten sposób całkowitą gęstość ludzkiego istnienia. W związku z tym nie odnosi się tym terminem tylko do uczuć, ale do człowieka w jego konkretnym życiu, podkreślając, że uczucia i afekty odgrywają w tym życiu ważną rolę.
Kształtowanie uczuć musi uwzględniać mapę całej osoby.
Jeśli chodzi o teologię, to do wychowania afektywnego dzisiejszego chrześcijanina konieczne jest przekazanie mu podstaw teologia która bada realia wiary (Trójca Święta, Chrystus, łaska, Kościół itd.), a także teologię ewangelizacji. Mówiliśmy już o formacji biblijnej i liturgicznej, a także o znaczeniu historii.
Poza antropologią chrześcijańską, inne dyscypliny teologiczne, takie jak teologia moralna i teologia duchowości, zajmują się centralnie wychowaniem afektywnym, gdy badają cnoty (zarówno moralne, jak i teologiczne), które są ściśle związane z wychowaniem wartości ludzkich i chrześcijańskich, a które są również promowane przez nauczanie zasad postępowania (Dekalog i inne przykazania wiary chrześcijańskiej). Kościół i Błogosławieństw).
W ten sposób cnoty ludzkie, takie jak pokora i umiłowanie prawdy, panowanie nad sobą, pracowitość, zrozumienie i solidarność, są zintegrowane z cnotami wiary, nadziei i miłości, które są sercem chrześcijańskiego działania w służbie chrześcijańskiej misji w Kościele i w świecie.
Głównym punktem odniesienia, źródłem i impulsem serca chrześcijanina jest Serce Jezusa, żywa ikona Boga, który stał się ciałem, przebity na krzyżu dla zbawienia ludzkości, który nadal żyje, działa i wstawia się za nami.
Krótko mówiąc, wychowanie uczuć "po chrześcijańsku" jest zadaniem całościowym, które wymaga dzisiaj przede wszystkim od wychowawców (rodziców, katechetów, księży, nauczycieli) dobrego wykształcenia, zwłaszcza w zakresie antropologii chrześcijańskiej, jak również pewnej wiedzy i rozwoju w zakresie nauk o człowieku i współczesnej teologii.
Pan Ramiro Pellitero Iglesias
Profesor teologii pastoralnej na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Warszawskiego.
Uniwersytet Navarra.
Publikacja w "Kościół i Nowa Ewangelizacja".
