Ίδρυμα CARF

27 Ιούλιος, 20

Άρθρα εμπειρογνωμόνων

Κατήχηση, εκπαίδευση στην πίστη

Η κατήχηση αποτελεί κεντρικό στοιχείο της "εκπαίδευσης στην πίστη" όλων των καθολικών πιστών. Επομένως, δεν είναι μόνο για παιδιά και νέους. Όλοι μας χρειαζόμαστε συνεχή επιμόρφωση και ολόκληρη η Εκκλησία μπορεί να θεωρηθεί, στο έργο της αυτοευαγγελισμού, ως μια "μεγάλη κατήχηση".

Τι είναι η κατήχηση;

Η κατήχηση προωθεί προσωπική προσήλωση στον Χριστό και ωριμότητα στη χριστιανική ζωή. Διακρίνεται από το θρησκευτική εκπαίδευση Στόχος του προγράμματος αυτού είναι η μετάδοση γνώσεων σχετικά με την Χριστιανισμός και τη χριστιανική ζωή στο πλαίσιο της συστηματικής και κριτικής αφομοίωσης του πολιτισμού.

Η έννοια της κατήχησης αναφέρεται στη διδασκαλία που σχετίζεται με την καθολική θρησκεία. Η έννοια χρησιμοποιείται συχνά σε σχέση με τον τόπο ή τη συνάντηση όπου διαδίδεται το δόγμα του χριστιανισμού..

Ως καρπός της κατηχητικής ώθησης του Δεύτερη Βατικανή ΣύνοδοςΟι εμπειρίες των εκπαιδευτικών (κατηχητών, ιεραποστόλων κ.λπ.) από όλο τον κόσμο έχουν συγκεντρωθεί και μελετηθεί σχετικά με το πώς να αναπτυχθεί η κατήχηση στο πολιτισμικό πλαίσιο της εποχής μας.

Κατάλογος για Κατήχηση

Στις 23 Μαρτίου, το Πάπας Φραγκίσκος ενέκρινε τη δημοσίευση του νέου "Κατάλογος για Κατήχηση"Το έγγραφο συντάχθηκε από το Ποντιφικό Συμβούλιο για τον Νέο Ευαγγελισμό, μετά από δώδεκα σχέδια και έξι χρόνια εργασίας. Πρόκειται για ένα ολοκληρωμένο και σημαντικό έγγραφο, το οποίο βρίσκεται τώρα στην τρίτη του έκδοση μετά την πρώτη έκδοση του 1971, υπό την ηγεσία του Αγίου Παύλου ΣΤ', και τη δεύτερη έκδοση του 1997, η οποία εγκρίθηκε από το Ποντιφικό Συμβούλιο για τον Νέο Ευαγγελισμό. Άγιος Ιωάννης Παύλος ΙΙ.

Επικεφαλής του νέου διοικητικού συμβουλίου είναι πρωτίστως στους επισκόπους και, μέσω αυτών, σε όσους εμπλέκονται στην εκπαίδευση πίστης σε ποιμαντικά και ακαδημαϊκά περιβάλλοντα, ιδιαίτερα στα εκατομμύρια των κατηχητών που ασχολούνται με τη μετάδοση της πίστης.

Ήδη το 1977, πραγματοποιήθηκε παγκόσμια σύνοδος για την κατήχηση, η οποία κατέληξε στην προτροπή Catechesi tradendae (1979), η magna carta magna της εκπαίδευσης στην πίστη για την εποχή μας. Η Κατήχηση της Καθολικής Εκκλησίας και ο Οδηγός συμπληρώνουν τις αναφορές που κάνει το διδακτικό σώμα της Εκκλησίας για την εκπαίδευση στην πίστη. Εκκλησία προσφέρει στους καθολικούς εκπαιδευτικούς για το έργο τους.

Το παρόν έγγραφο παρέχει τις θεολογικές-πατερικές αρχές της κατήχησης, αφήνοντας τους πιο συγκεκριμένους προσανατολισμούς στις Επισκοπικές Διασκέψεις και τις Εκκλησίες και ιδιώτες.

Η βάση του νέου Κατηχητικού Οδηγού

Τρεις κύριες βάσεις προτείνονται για δράση σε αυτό το νέο Κατηχητικό Οδηγό.

Ο πρώτος είναι ο Μάρτυρας, διότι η Εκκλησία αναπτύσσεται με τη φυσική έλξη του δόγματός της. Το μήνυμα του Ιησού συνεχίζει να μεταμορφώνει τον κόσμο. 

Βασιζόμαστε επίσης στο Έλεος. Προωθεί μια αυθεντική κατήχηση, η οποία πιστεύει στη διακήρυξη της χριστιανικής πίστης.

Και η τελευταία πηγή για μια μετασχηματιστική κατήχηση και δράση είναι ο διάλογος, ελεύθερος και ανοιχτός, που ακούει και σέβεται τις απόψεις. Γιατί αν υπάρχει αγάπη στον διάλογο, συμβάλλει στην ειρήνη, τον σεβασμό και την κατανόηση. 

κατήχηση εκπαίδευση στην πίστη 1

Κατάλογος για την Κατήχηση, 2020, Πάπας Φραγκίσκος

Ανάγκες της νέας διεύθυνσης: Ψηφιακή κουλτούρα, ευαγγελισμός και αγιότητα

Στην εισαγωγή του νέου Οδηγού Κατήχησης επισημαίνονται δύο φαινόμενα που κατέστησαν αναγκαία την αναθεώρηση αυτού του εγγράφου: η ψηφιακός πολιτισμός και το παγκοσμιοποίηση του πολιτισμού.

Εκτός από αυτά τα γενικά πλαίσια, θα μπορούσαν να επισημανθούν και άλλα στοιχεία, τόσο θετικά όσο και αρνητικά, καθώς και προκλήσεις της τρέχουσας κατάστασης, όπως κάνει ο παρών κατάλογος.

Για παράδειγμα:

Η ανάγκη σύνδεσης της αλήθειας και της αγάπητην κεντρική θέση της μαρτυρίας, της έλεος πνευματική μεταμόρφωση, που προωθείται από την κατήχηση, ως υπηρεσία για την εκμάθηση της πίστης. Προσοχή στη συμβολή των επιστημών του ανθρώπου (ψυχολογία, παιδαγωγική, κοινωνιολογία κ.λπ.) για τη βελτίωση της εκπαίδευση στην πίστη. Η σχέση μεταξύ κατήχησης και λαϊκής ευσέβειας- η αλλαγή της ευαισθησίας με την απόρριψη της νοοτροπίας της ηθικής και θρησκευτικής "υποχρέωσης" και, ως εκ τούτου, με μια πιο προσωποκεντρική θεώρηση της ηθική αγωγή.

Καθώς και ο δογματικός σχετικισμός- η ανάγκη να εξηγηθεί καλύτερα η ελευθερία του χριστιανού- η προτεραιότητα της ενότητας ή της συνοχής της χριστιανικής ζωής που πρέπει να προάγει η εκπαίδευση. Η κατανόηση της κατήχησης στο πλαίσιο της χριστιανικής κοινότητας- η σημασία της λειτουργικής εκπαίδευσης ή "μυσταγωγίας" μέσω της κατήχησης.

Τα στοιχεία της "ψηφιακής κουλτούρας" που μπορούν να βοηθήσουν ή χρειάζονται βοήθεια από την εκπαίδευση της πίστης- οι "γλώσσες" της κατήχησης, ο "δρόμος της ομορφιάς" και ο ρόλος της μνήμης- ο ορίζοντας της υπηρεσίας στην κοινωνία και της μεταμόρφωσης του κόσμου. Η εκμάθηση της διάκριση σε εκπαιδευτικό και κατηχητικό επίπεδο.

Η συνάρθρωση των τοπικών πολιτιστικών στοιχείων με το πεδίο εφαρμογής καθολικήΗ κατήχηση των πιο φτωχότων μεταναστών, των φυλακισμένων. Το οικουμενική διάσταση της κατήχησης και του ρόλου της στο διάλογο με τις θρησκείες, την αδιαφορία και την απιστία- η κατήχηση και η προοπτική του "φύλου" και άλλα ζητήματα σε σχέση με τον πολιτισμό της ζωής και τη βιοηθική- μορφές και τρόποι οικογενειακής κατήχησης- κατήχηση και οικολογία, κ.λπ.

Άγιος Παύλος ΣΤ' είχε επίγνωση των βαθιών και ραγδαίων αλλαγών που ήδη διαφαινόταν όταν συνέταξε την προτροπή του Evangelii nuntiandi (1975) για τον ευαγγελισμό στον σύγχρονο κόσμο. Ο Πάπας Φραγκίσκος ενισχύει τη δέσμευση κάθε πιστού για ευαγγελισμό από την προγραμματική του προτροπή Evangelii gaudium (2013) σχετικά με το διακήρυξη του Ευαγγελίου στον σημερινό κόσμο.

Το σημερινό Διοικητικό Συμβούλιο

Δηλώνει ανοιχτά το κριτήριο που ώθησε τον προβληματισμό και τη συγγραφή της: η "πρώτη διακήρυξη της πίστης" (που ονομάζεται κέρυγμα στην Καινή Διαθήκη).

Αυτή η πρώτη διακήρυξη δεν είναι ένας διατυπωμένος λόγος για να πείσει τον συνομιλητή, αλλά η μαρτυρία μιας προσωπικής συνάντησης με τον Ιησού Χριστό. Από αυτό το κεντρικό σημείο η πίστη ξεδιπλώνει το "περιεχόμενό" της, γιορτάζεται στη λειτουργία, ζει με το δικό της στυλ (χριστιανική ηθική) και εκδηλώνεται και τρέφεται μέσω της προσευχής.

Όλα ξεκινούν, λοιπόν, από μια ιεραποστολική κατανόηση της κατήχησης. Με αυτή την έννοια, προωθείται μια "κεραυνοβόλος κατήχηση", η οποία, με τη σειρά της, είναι ικανή να κάνει όλους τους πιστούς "...".ιεραπόστολοι μαθητές".

Μαζί με το πολιτισμικό πλαίσιο που το απαιτούσε, τα κριτήρια για την εκπόνησή του, τη συνέχεια με το προηγούμενο διδακτικό σώμα, τη συνοδική πορεία του Εκκλησία και τα πρόσφατα ποντιφικά. Ο νέος κατάλογος έχει τις ρίζες του στην προοπτική της αγιότητας ως προγράμματος ζωής που καλούνται να ακολουθήσουν οι χριστιανοί εκπαιδευτικοί, και ιδιαίτερα οι κατηχητές.

Διανομή του περιεχομένου του Κατηχητικού Καταλόγου

Ο κατάλογος αποτελείται από τρία κύρια μέρη:

  • Στο πρώτο μέρος ("Η κατήχηση στην Ευαγγελική Αποστολή της ΕκκλησίαςΗ "Χριστιανική Αποκάλυψη") θέτει τα θεμέλια για την πορεία της πίστης και, με βάση τη χριστιανική αποκάλυψη, καθορίζει την ταυτότητα και την εκπαίδευση των κατηχητών.
  • Με το δεύτερο μέρος ("Η διαδικασία της κατήχησης"Η δυναμική της κατήχησης απεικονίζεται: από το μοντέλο της παιδαγωγικής του Θεός Τα θεολογικά κριτήρια για την κατήχηση στην ιστορία της σωτηρίας και η κατήχηση ως εκπαιδευτική δράση αναδιοργανώνονται σύμφωνα με τις ανάγκες του σύγχρονου πολιτισμού. Η θεολογική και κατηχητική σημασία της Κατήχησης της Καθολικής Εκκλησίας διερευνάται στη συνέχεια σε μεγαλύτερο βάθος και εξετάζονται τα ζητήματα της μεθόδου και της ποικιλομορφίας των εταίρων στην κατήχηση.
  • Στο τρίτο μέρος ("Κατήχηση στις Ιδιαίτερες Εκκλησίες") υπογραμμίζει τα συγκεκριμένα πλαίσια - τόσο εκκλησιαστικά όσο και πολιτιστικά - της κατήχησης και την ανάγκη για διάκριση σε αυτό το έργο, ένα από τα σημαντικότερα που έχει ανατεθεί σε όλους τους καθολικούς πιστούς και στο οποίο μπορούμε και πρέπει να συμμετέχουμε με πολλούς διαφορετικούς τρόπους.

Εν ολίγοις, έχουμε εδώ ένα κείμενο αναφοράς για όλους όσοι ασχολούνται άμεσα με την κατήχηση, όπως εκπαίδευση πίστης και, έμμεσα, επίσης για όλους όσοι ενδιαφέρονται για την εκπαίδευση ή τη διδασκαλία ζητημάτων που αφορούν τη χριστιανική πίστη. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι αναλύσεις των ψηφιακός πολιτισμός και κατευθύνσεις σχετικά με τους τρόπους προώθησης της κατηχητικής διαδικασίας, ως μέρος της ευρύτερης διαδικασίας ευαγγελισμού για την αναζήτηση της πληρότητας της ανθρώπινης ζωής.

κ. Ramiro Pellitero Iglesias
Καθηγητής Ποιμαντικής Θεολογίας
Σχολή Θεολογίας
Πανεπιστήμιο της Ναβάρα

Δημοσιεύθηκε στο "Εκκλησία και νέος ευαγγελισμός".

ΔΩΡΕΑ ΤΩΡΑ