Το σύμβολο του φωτός

Ο πίνακας του Γκόγια

Εκτίθεται μέχρι το τέλος του 2020 στο Μουσείο Πράδο της Μαδρίτης.θυμίζει ένα γεγονός που έλαβε χώρα στο εκκλησία Ρωμαϊκή εκκλησία του San Pantaleon στις 2 Αυγούστου 1648. Ο 92χρονος ιδρυτής των Πιαριστών είναι ολοζώντανος. άρρωστος και θα φύγει από τη ζωή στο τέλος του μήνα.

Σε ένα ορφανοτροφείο, πολύ κοντά στο δωμάτιό του, ο Calasanz παρακολουθεί Μάζα και λαμβάνει το Κοινωνία. Τον συνόδευαν αρκετοί ιερείς και μαθητές του σχολείου. Στην πραγματικότητα δεν ήταν η τελευταία Θεία Κοινωνία του αγίου, αν και ήταν η τελευταία του μαζί με τους αγαπημένους του μαθητές.

Μεταξύ αυτών ιερείς και φοιτητές, οι ειδικοί έχουν εντοπίσει, εκτός από μια αυτοπροσωπογραφία του ζωγράφου, τον Καμίλο Γκόγια, αδελφό του Φρανσίσκο και εφημέριο του Τσινχόν, και τον Μαριάνο, εγγονό του καλλιτέχνη.

Οι αντιθέσεις στο έργο

Σε αυτό το έργο υπάρχει μια έντονη αντίθεση, αυτή της πτωματικής ωχρότητας του προσώπου του Calasanz με την ένθερμη έκφραση και τη χειρονομία της ανάμνησης. Τα μάτια είναι μισάνοιχτα, αλλά η εικόνα αντανακλά τη γαλήνη ενός πιστός.

Είναι η στάση ενός μεγάλου λάτρη της Θείας Ευχαριστίας, την οποία θεωρούσε ως υγεία για την ψυχή και το σώμα, όπως αποτυπώνεται σε μια παράγραφο της επιστολής του της 18ης Ιανουαρίου 1631: "...το σώμα είναι ένα σώμα, και το σώμα είναι ένα σώμα.Να ξέρετε ότι όλη την αρετή που έχουν τα φάρμακα, την λαμβάνουν από το χέρι του Κυρίου, ο οποίος μπορεί και συχνά δίνει πιο τέλεια υγεία στην Αγία Κοινωνία από όλα τα καλύτερα φάρμακα του κόσμου.".

Επιπλέον, σε έναν καμβά στον οποίο κυριαρχούν οι σκοτεινοί τόνοι -που προαναγγέλλουν τους μαύρους πίνακες- αξίζει να σημειωθεί ότι η Ευχαριστία είναι ένα σύμβολο του φωτός, και τα πρόσωπα τόσο του τελετάρχη, πατέρα Vicente Berro, όσο και των παρευρισκομένων είναι ασυνήθιστα ένθερμα. Τα χαρακτηριστικά των παιδιών είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακά, συνδυάζοντας την αθωότητα και τη μνήμη.

Τα θρησκευτικά έργα του Γκόγια

Αυτός ο πίνακας, με το Κοινωνία ως κεντρικό θέμα, θα πρέπει να χρησιμεύσει για να αποφευχθεί η υποτίμηση του θρησκευτικού έργου του Γκόγια. Αν ο καλλιτέχνης υπερασπίζεται τα ιδανικά του Διαφωτισμού και ξεσπά κατά των ιεροεξεταστών και ενός κλήρου που μιμείται τον πολιτική εξουσίαΤο γεγονός ότι ήταν ένα θρησκευτικό έργο δεν σημαίνει ότι ήταν άπιστος. Αντιθέτως, τα θρησκευτικά του έργα είναι εξαιρετικά πρωτότυπα, μακριά από μπαρόκ θεατρικά εφέ.

Ωστόσο, η μαύρη άποψη για τον Γκόγια και τη θρησκεία παραμένει.

Θυμάμαι μια εκπομπή της TVE, Mirar un cuadro, στην οποία ένας από τους ερωτηθέντες είπε, ίσως χωρίς να το σκεφτεί πολύ, ότι ο πίνακας του αγίου Piarist αντικατοπτρίζει τις θρησκευτικές αμφιβολίες του ζωγράφου. Αμφιβολίες ή όχι, ο Γκόγια όρισε με τους Πιαριστές το ποσό των 16.000 ρεάλ για ένα έργο που θα ολοκληρωνόταν σε λιγότερο από τρεις μήνες. Ο ζωγράφος έλαβε τα μισά προκαταβολικά, αλλά όταν επρόκειτο να λάβει τα υπόλοιπα, θέλησε να λάβει μόνο 1.200 και έδωσε τα υπόλοιπα στους Πιαριστές, μαζί με έναν νέο πίνακα, Η προσευχή στον κήπο.

Δεν θα μπορούσε παρά να είναι μια χειρονομία ευγνωμοσύνης από κάποιον που πρέπει να ήταν μαθητής των Πιαριστών στη Σαραγόσα, και ο οποίος θαύμαζε τον Άγιο Ιωσήφ Καλασάνζ, για τον οποίο ένας από τους βιογράφους του μας λέει ότι άκουσε μέσα του, περπατώντας στους δρόμους της Romaαυτό το απόσπασμα από τον Ψαλμό 10, 14: "Σε σένα καταφεύγουν οι αβοήθητοι, είσαι το καταφύγιο των ορφανών.".

Σε απάντηση, ο Calasanz δημιούργησε δημοφιλή σχολεία, γνωρίζοντας ότι το καλύτερο δώρο που μπορείς να κάνεις σε ένα παιδί είναι η εκπαίδευσηΟ σκοπός εκφράστηκε καλά στο σύνθημα των Πιαριστών, Ευσέβεια και Γράμματα.