Ελκύει για το ελκυστικό σκηνικό του: την περίοδο του μεσοπολέμου, με το Παρίσι ως σταυροδρόμι του κόσμου και την Κυανή Ακτή ως καταφύγιο για εκατομμυριούχους και καλλιτέχνες. Ο Λάρι είναι ένας νεαρός Αμερικανός, εθελοντής πιλότος στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, ο οποίος είναι βαθιά επηρεασμένος από το θάνατο ενός συντρόφου που πέθανε σώζοντας τη ζωή του. Αυτή η εμπειρία τον οδηγεί να διαλύσει τον αρραβώνα του με την Ιζαμπέλ Μπράντλεϊ, μια πλούσια κληρονόμο του Σικάγο, και να ξεκινήσει ένα προσκύνημα σε όλο τον κόσμο με την ελπίδα ότι οι βιβλιοθήκες της φιλοσοφίας και της λογοτεχνίας θα του δώσουν κάποια απάντηση στην τραυματική του εμπειρία. Η Ιζαμπέλ αρνείται να τον συνοδεύσει σε αυτό το προσκύνημα, καθώς αυτό θα σήμαινε να εγκαταλείψει τη ζωή των πάρτι και της πολυτέλειας που πάντα ήθελε. Θα αποκτήσει αυτή τη ζωή μόνο αν ενταχθεί σε έναν εκατομμυριούχο, τον Γκρέι Ματούριν, και τον παντρευτεί. Εν τω μεταξύ, οι πνευματικές ανησυχίες του Λάρι τον οδήγησαν να εργαστεί σε ένα ορυχείο στο Βέλγιο, σε ένα αγρόκτημα στη Γερμανία και ακόμη και σε ένα μοναστήρι Βενεδικτίνων στη Γαλλία. Τελικά ξεκινάει για την Ινδία, όπου συναντά έναν γκουρού, τον Σίρι Γκανέσα, ο οποίος εκπέμπει γαλήνη, καλοσύνη και ειρήνη. Ο νεαρός πιστεύει ότι βρήκε εκεί την απόλυτη ευτυχία και επιστρέφει στις ΗΠΑ, μετά τη Γαλλία, για να ζήσει μια κρυφή ζωή ως μηχανικός ή οδηγός ταξί, η οποία θα τον στηρίξει να ζήσει μια ζωή "ήρεμη, φιλανθρωπική, συμπονετική, αποστασιοποιημένη και συνεκτική".
Πολλοί αναγνώστες του Η κόψη του ξυραφιού Θαυμάζουν το πνευματικό ταξίδι του Larry προς τις ανατολικές φιλοσοφίες. Τέτοιες φιλοσοφίες είναι επιτυχημένες σήμερα, επειδή αντικαθιστούν το επίπονο μονοπάτι της συνάντησης με έναν προσωπικό Θεό με την αναζήτηση του Απόλυτου, που μεταφράζεται σε μια εσωτερική γαλήνη που προστατεύει το άτομο από τις θλίψεις της ζωής. Έχω προσεγγίσει το μυθιστόρημα πολλές φορές σε μια προσπάθεια να καταλάβω τον Λάρι, αλλά τελικά συνειδητοποίησα ότι πρέπει πρώτα να καταλάβω τον Μόγκαμ και τις εμπειρίες της ζωής του. Έχασε τους γονείς του σε νεαρή ηλικία και εκπαιδεύτηκε από έναν άκαμπτο αγγλικανό εφημέριο από την ηλικία των 10 ετών. Αναγκάστηκε να σπουδάσει, με λίγη πεποίθηση, για ένα πτυχίο ιατρικής στο Λονδίνο και τα εγκατέλειψε όλα για την κλίση του ως συγγραφέας. Η φήμη ήρθε αργότερα με τη μορφή θεάτρου, μυθιστορημάτων και κινηματογραφικών σεναρίων. Η επιτυχία του τον βοήθησε να αγοράσει μια κατοικία, τη Villa Mauresque, στο Cap Ferrat, όπου θα περιοριζόταν στη συγγραφή- μια περίπτωση που μου θυμίζει τον Vicente Blasco Ibáñez, επίσης περιορισμένο στη Fontana Rosa στο όχι πολύ μακρινό Menton. Κατά τη γνώμη μου, στον εγκλεισμό τους και οι δύο συγγραφείς έπρεπε να βιώσουν μη αναστρέψιμες πληγές στις ψυχές τους και στις ψυχές των πρωταγωνιστών τους. Ο Βρετανός συγγραφέας προστάτευσε επίσης τον εαυτό του με μια κυνική πόζα.
Ο Larry έχει πολλές τέτοιες πληγές. Ένας Βενεδικτίνος μοναχός, ο πατέρας Ensheim, λέει γι' αυτόν ότι είναι ένας βαθιά θρησκευόμενος άνθρωπος που δεν πιστεύει στον Θεό. Η δήλωση αυτή είναι σύμφωνη με το διάσημο προφητεία του André Malraux, το οποίο "ο 21ος αιώνας θα είναι θρησκευτικός ή δεν θα είναι".. Αλλά ορισμένες πνευματικότητες, όχι θρησκείες, αποτελούν έκφραση του ατομικισμού. Υπάρχει μια ικανοποίηση στο να κάνεις το καλό και να βοηθάς τους άλλους, αν και όχι πάντα με επαρκή ενσυναίσθηση. Ίσως η αδυναμία αυτών των καλών προθέσεων είναι ότι οι άποροι, ιδίως αν είναι βαριά άρρωστοι ή φτωχοί και δυστυχισμένοι, μπορεί να εξεγερθούν εναντίον των ευεργετών τους και οι τελευταίοι να φύγουν με τρόμο. Η διαμαρτυρία, που γεννιέται από την απελπισία, αποκαλύπτει ότι υπάρχουν ευεργέτες που έχουν ως μόνο στόχο τον εαυτό τους.
Ο Larry εξομολογείται σε έναν φίλο του ότι θα ήθελε να ζήσει στον Μεσαίωνα, όταν η πίστη ήταν αισθητή χωρίς να τη σκέφτεται κανείς. Τώρα είναι αδύνατο, επειδή δεν του έχει δοθεί το χάρισμα της πίστης. Ο νεαρός αρνείται να δεχτεί τη συμβουλή του Ενσχάιμ ότι αν κάποιος συμπεριφέρεται σαν να έχει πίστη, η πίστη θα του δοθεί. Ούτε καταλαβαίνει γιατί ένας γιος πρέπει να απευθύνεται στον πατέρα του στην προσευχή του Κυρίου και να ζητάει το καθημερινό του ψωμί. Γιατί να το ζητάει από έναν παντοδύναμο δημιουργό που ξέρει τι χρειάζονται τα παιδιά του; Γιατί να δοξάζει τον Θεό κάθε μέρα; Μπορεί ο παράδεισος να εξαγοραστεί με κολακείες;
Συμπεραίνω ότι ο Larry, και ο ίδιος ο Maugham, είχαν μια άκαμπτη ανατροφή, ελάχιστα χριστιανική στο όνομα. Η πίστη έχει περιοριστεί στο συναίσθημα, τα έργα δεν έχουν σημασία για τη σωτηρία. Η αμαρτία δεν είναι μόνο προσωπική αλλά και αποτέλεσμα της κοινωνικής διαμόρφωσης. Κατά συνέπεια, η θρησκεία είναι για το άτομο. Η αίσθηση του ανήκειν σε μια κοινότητα, ή η έννοια του Θεού ως Τριάδα, αμβλύνεται. Η προκύπτουσα δυσαρέσκεια δεν περιμένει πλέον έναν Σωτήρα, και κανείς προσβλέπει μόνο σε μια ψυχική ευημερία, χωρίς μεγάλους συμβιβασμούς, την οποία πιστεύει ότι έχει βρει στις ανατολικές θρησκείες.
Antonio R. Rubio Plo
Πτυχιούχος Ιστορίας και Δικαίου
Διεθνής συγγραφέας και αναλυτής
@blogculturayfe / @arubioplo
