Κυριακή του Λόγου του Θεού

Στο κήρυγμα στη Βασιλική του Αγίου ΠέτρουΟ Πάπας υπενθύμισε την πρωτοβουλία του Λόγου του Θεού να δημιουργήσει τον κόσμο και την αγάπη του που μας επέλεξε με τον Χριστό, τον αιώνιο Λόγο του. Αν στην Παλαιά Διαθήκη ο Θεός μας μίλησε μέσω των προφητών, στο πλήρωμα του χρόνου αυτός ο Λόγος έχει εκπληρωθεί: δεν είναι πλέον υπόσχεση, αλλά έχει γίνει πραγματικότητα (βλ. Λουκ. 4:21). Τώρα, "με τη δύναμη του Αγίου Πνεύματος έχει κατοικήσει ανάμεσά μας και θέλει να μας κάνει κατοικία του, να εκπληρώσει τις προσδοκίες μας και να θεραπεύσει τις πληγές μας".

Όπως εκείνοι οι Ιουδαίοι που τον μελετούσαν στη συναγωγή της Ναζαρέτ, έχοντας τα μάτια τους καρφωμένα πάνω του (βλ. Λουκ. 4:20), έτσι και εμείς θα πρέπει να είμαστε σε θέση να κατανοήσουμε τη ριζική νεότητα αυτού του Λόγου που είναι ο Χριστός. Σε αυτήν, προτείνει ο Φραγκίσκος, μπορούμε να αναλογιστούμε δύο πτυχές που συνδέονται μεταξύ τους: "ο Λόγος αποκαλύπτει τον Θεό και ο Λόγος μας οδηγεί στον άνθρωπο. Βρίσκεται στο κέντρο, αποκαλύπτει τον Θεό και μας οδηγεί στον άνθρωπο".

Ο αποκαλυπτικός λόγος του Θεού

Πρώτον, ο Λόγος αποκαλύπτει τον Θεό. "Μας αποκαλύπτει το πρόσωπο του Θεού ως Εκείνου που φροντίζει για τη φτώχεια μας και ενδιαφέρεται για το πεπρωμένο μας".. Όχι ως τύραννος κλεισμένος στον ουρανό, ούτε ως ψυχρός, αδιάφορος και ατάραχος παρατηρητής, ως ουδέτερος και αδιάφορος θεός. Είναι ο "Θεός μαζί μας", ο Λόγος που έλαβε σάρκα και οστά, που παίρνει θέση υπέρ μας και συμμετέχει και δεσμεύεται για τον πόνο μας, το "Αγαπητικό Πνεύμα" του ανθρώπου.

Ο Φραγκίσκος, ως ειδικευμένος εκπρόσωπος αυτού του Λόγου στην Εκκλησία, απευθύνεται στους ακροατές του, στον καθένα από εμάς, προσωπικά:

"Είναι έναν κοντινό, συμπονετικό και τρυφερό ΘεόΘέλει να σας απαλλάξει από τα βάρη που σας συνθλίβουν, θέλει να ζεστάνει το κρύο του χειμώνα σας, θέλει να φωτίσει τις σκοτεινές μέρες σας, θέλει να στηρίξει τα αβέβαια βήματά σας. Και το κάνει αυτό με τον Λόγο του, με τον οποίο σας μιλάει για να επιστρέψετε στην να ανάψει την ελπίδα μέσα στις στάχτες των φόβων σας, να σας κάνει να βρείτε ξανά τη χαρά. στους λαβύρινθους των θλίψεων σας, να γεμίσει με ελπίδα την πίκρα της μοναξιάς σας. Σε κάνει να περπατάς, όχι σε λαβύρινθο, αλλά στο δρόμο, για να τον συναντάς κάθε μέρα".

Και γι' αυτό ο Φραγκίσκος μας ρωτάει αν κουβαλάμε στην καρδιά μας και μεταδίδουμε στην Εκκλησία αυτή την αληθινή "εικόνα" του Θεού, τυλιγμένοι στην εμπιστοσύνη, το έλεος και τη χαρά της πίστης. Ή αν, αντίθετα, τον βλέπουμε και τον δείχνουμε με αυστηρό τρόπο, καλυμμένο από φόβο, ως ένα ψεύτικο είδωλο που δεν βοηθά ούτε εμάς ούτε κανέναν άλλον.

Ο Λόγος μας οδηγεί στους άλλους

Δεύτερον, ο Λόγος μας οδηγεί στον άνθρωπο. Όταν κατανοούμε ότι ο Θεός είναι συμπονετικός και ελεήμων, ξεπερνάμε τον πειρασμό μιας ψυχρής, εξωτερικής θρησκευτικότητας που δεν αγγίζει και δεν μεταμορφώνει τη ζωή. "Ο Λόγος μας προτρέπει να βγούμε από τον εαυτό μας για να ξεκινήσουμε να συναντήσουμε τους αδελφούς και τις αδελφές μας με τη μόνη ταπεινή δύναμη της απελευθερωτικής αγάπης του Θεού".

Αυτό έκανε και είπε ο Ιησούς στη συναγωγή της Ναζαρέτ, όταν αποκάλυψε ότι "είναι απεσταλμένος για να συναντήσει τους φτωχούς - που είμαστε όλοι μας - και να τους ελευθερώσει". Δεν ήρθε για να παραδώσει ένα σύνολο κανόνων, αλλά για να μας ελευθερώσει από τις αλυσίδες που φυλακίζουν τις ψυχές μας.. "Με αυτόν τον τρόπο μας αποκαλύπτει ποια είναι η λατρεία που ευχαριστεί περισσότερο τον Θεό: να φροντίζουμε τον πλησίον μας".

Ως εκ τούτου, ο Λόγος του Θεού αντιτίθεται στην ακαμψία: "Η ακαμψία δεν μας αλλάζει, απλώς μας κρύβει, ο Λόγος του Θεού μας αλλάζει". Διεισδύει στην ψυχή σαν σπαθί (πρβλ. Εβρ 4:12): από τη μια πλευρά μας παρηγορεί, αποκαλύπτοντάς μας το πρόσωπο του Θεού- από την άλλη μας προκαλεί και μας ταρακουνά, δείχνοντάς μας τις αντιφάσεις μας και βάζοντάς μας σε κρίση. "Δεν μας αφήνει σε ειρήνη, αν το τίμημα αυτής της ειρήνης το πληρώνει ένας κόσμος που σπαράσσεται από την αδικία και την πείνα, και αυτοί που υφίστανται τις συνέπειες είναι πάντα οι πιο αδύναμοι (...) Ο Λόγος θέτει σε κρίση τις δικαιολογίες μας που πάντα εξαρτούν αυτό που δεν λειτουργεί από τον άλλον ή από τους άλλους".

Ο Πάπας δεν μιλάει για θεωρίες: "Πόσο πόνο νιώθουμε όταν βλέπουμε τους αδελφούς και τις αδελφές μας να πεθαίνουν στη θάλασσα επειδή δεν τους επιτρέπεται να αποβιβαστούν".

Συνεχίζει βυθίζοντας τη ρομφαία στην ψυχή: "Ο Λόγος του Θεού μας καλεί να βγούμε στην επιφάνεια, να μην κρυβόμαστε πίσω από την πολυπλοκότητα των προβλημάτων, πίσω από το "δεν υπάρχει τίποτα να κάνουμε" ή "τι μπορώ να κάνω" ή "είναι δικό τους πρόβλημα ή δικό του". Μας προτρέπει να δράσουμε, να ενώσουμε τη λατρεία του Θεού και τη φροντίδα του ανθρώπου".

Εκτός από την ακαμψία, η οποία για τον Φραγκίσκο είναι χαρακτηριστική του σύγχρονου Πελαγιανισμού, κάθε "αγγελική" ή μετενσαρκωμένη πνευματικότητα, χαρακτηριστική των νεογνωστικών κινημάτων, είναι επίσης αντίθετη προς τον Λόγο του Θεού. Ο Πάπας το περιγράφει παραστατικά: "Μια πνευματικότητα που μας βάζει σε "τροχιά" χωρίς να φροντίζουμε τους αδελφούς και τις αδελφές μας".

Από την άλλη πλευρά: "Ο Λόγος που σαρκώθηκε (πρβλ. Ιωάν. 1:14) θέλει να ενσαρκωθεί μέσα μας. Δεν μας απομακρύνει από τη ζωή, αλλά μας εισάγει στη ζωή, στις καθημερινές καταστάσεις, στο να ακούμε τον πόνο των αδελφών μας, την κραυγή των φτωχών, τη βία και τις αδικίες που πληγώνουν την κοινωνία και τον πλανήτη, ώστε να μην είμαστε αδιάφοροι χριστιανοί, αλλά εργαζόμενοι χριστιανοί, δημιουργικοί χριστιανοί, προφητικοί χριστιανοί".

Ο Λόγος του Θεού δεν είναι νεκρό γράμμα, αλλά πνεύμα και ζωή. Παραθέτοντας τα λόγια της Madeleine Delbrêl (μιας Γαλλίδας μυστικίστριας που εργάστηκε σε περιβάλλοντα της εργατικής τάξης στο Παρίσι, πέθανε το 1964 και σήμερα βρίσκεται σε διαδικασία αγιοποίησης), ο Φραγκίσκος λέει ότι "οι συνθήκες για να ακούσουμε τον λόγο του Θεού είναι αυτές του "σήμερα" μας: οι συνθήκες της καθημερινής μας ζωής και οι ανάγκες του πλησίον μας" (La alegría de creer, Santander 1997, 242-243).

Όλα αυτά μας δεσμεύουν, επισημαίνει ο Πάπας, πρώτα απ' όλα να θέτουμε τον λόγο του Θεού στο επίκεντρο της ποιμαντικής φροντίδας, να τον ακούμε και από εκεί να ακούμε και να παρακολουθούμε τις ανάγκες των άλλων.