Tiempos de crisis que son de gracia. Con este argumento sorprendente comenzaba el Papa Francisco su wystąpienie do Kurii Rzymskiej (21-XII-2020) z okazji Świąt Bożego Narodzenia. I to był pierwszy punkt: kontrast, można powiedzieć, między kulturą śmierci a kulturą śmierci. kultura życia, która znajduje swoje centrum i pełnię we wcieleniu Syna Bożego.
Ale, kontynuował, aby uchwycić, docenić i skorzystać z tego wydarzenia, konieczne są pewne warunki. Trzeba "postawić" się na właściwym miejscu.Dzieje się tak "tylko wtedy, gdy jesteśmy obojętni, pokorni, istotni".
W obliczu tej "pandemii Bożego Narodzenia" Franciszek raz jeszcze zastanawia się nad naszą sytuacją: była, jak mówi, "ważnym sprawdzianem i jednocześnie wielką szansą na nawrócenie i odzyskanie autentyczności".
Papież podejmuje teraz swoją propozycję z tej szczególnej medytacji 27 marca na Placu Świętego Piotra: "pusty plac, ale pełen wspólnej przynależności, która łączy nas z każdym zakątkiem ziemi". Propozycja ta, rozwinięta w encyklice Fratelli tuttito nikt inny jak braterstwo.
La pandemia ha puesto de relieve que estamos en una tempestad juntos, porque somos hermanos. Por eso es importante que sepamos soñar juntos.
"Niech Boże Narodzenie będzie dla wszystkich okazją do ponownego odkrycia rodziny jako kolebki życia i wiary; miejsca przyjaznej miłości, dialogu, przebaczenia, braterskiej solidarności i wspólnej radości, źródła pokoju dla całej ludzkości". Orędzie świąteczne papieża Franciszka, grudzień 2020 r.
Drugim krokiem w jego dyskursie jest znaczenie kryzysów.
La crisis es “criba que limpia el grano de trigo después de la cosecha”. Crisis, en ultimo término crisis de fe o de confianza, las pasaron los personajes importantes de la historia de la salvación: Abrahán, Moisés, Elías, Juan el Bautista, Pablo.
Gracias a sus “crisis” fueron capaces de colaborar su lugar en los planes de Dios. Y así también sugiere Francisco, “cada uno de nosotros podría encontrar su lugar”.
Ale najbardziej wymownym "kryzysem" był kryzys JezusaJego post na pustyni, Jego modlitwa w Getsemani i Jego opuszczenie na krzyżu.
Kościół miał wczoraj i dziś swoje kryzysy, które wywołały wiele skandali. Ale przede wszystkim jaśnieje świadectwo i ufność w Boga żywego, co jest widoczne u świętych (wielu z nich to "zwykli ludzie" obok nas).
Siempre, observa Francisco, puede haber quienes miran la crisis sin la luz de la fe y de la esperanza. Pero cuando miramos el Evangelio de forma adecuada, con fe y humildad, nos damos cuenta de que “el Evangelio es el primero que nos pone en crisis”.
Y que “el tiempo de crisis es un tiempo del Espíritu”, pues podemos tener “la experiencia de una Gracia escondida en la oscuridad. ‘Porque el oro se purifica con el fuego, y los que agradan a Dios, en el horno de la humillación’ (Tak 2,5).
Po trzecie, jesteśmy zaproszeni do odróżnić "kryzysy" od "konfliktów".. "Kryzys ma zazwyczaj pozytywny wynik, natomiast konflikt zawsze tworzy kontrast, rywalizację", pozornie nierozwiązywalny antagonizm, dzieli na sprawiedliwych i winnych, generuje zamknięte grupy, które tracą z oczu jedność rzeczywistości, a w przypadku Kościoła - powszechność misji.
Każdy żyjący organizm jest w jakiś sposób zawsze w kryzysie.Życie wymaga pewnego napięcia, ale nie konfliktu. Tak samo KościółKonflikty prowadzą do utraty bogactwa i wielości, zamykają jednych ludzi przed innymi, którzy również są zamknięci.
Dlatego Franciszek stwierdza: "Nowość wprowadzona przez kryzys que desea el Espíritu no es nunca una novedad en oposición a lo antiguo, sino una novedad que brota de lo antiguo y que siempre la hace fecunda”.
Y observa cómo Jesús lo explica de un modo sencillo y claro: «Jeśli ziarno pszenicy nie wpadnie w ziemię i nie obumrze, pozostaje bezowocne; ale jeśli obumrze, przynosi owoc obfity". (Jn 12,24). Dlatego nie powinniśmy bronić się przed kryzysami, aby popaść w konflikty, które pozostawią nas w spokoju i skazują na bezpłodność.
Broniąc się przed kryzysem", mówi, "utrudnialiśmy pracę łaskę Bożą, która chce się w nas i przez nas objawić". Oczywiście, kontynuuje, należy realistycznie uznać porażki, skandale, grzechy, a tym samym konieczność nawrócenia.
Ponieważ nawrócenie mówi do nas właśnie o tym ".trzeba umrzeć dla sposobu bycia, rozumowania i działania, który nie odzwierciedla Ewangelii"..
I tym samym wraca do "warunków" uchwycenia nowości, która przychodzi z Jezusem Chrystusem: "...".Tylko umierając dla pewnej mentalności zrobi też miejsce na nowość, którą Duch Święty nieustannie wzbudza w sercu Kościoła".
W tym miejscu powołuje się na list św. Pawła do chrześcijan w Rzymie (por. Rz 12, 2), kiedy pisze do nich: "Nie przystosowujcie się do obecnego świata, lecz przemieniajcie się przez odnawianie umysłuaby mógł Pan rozróżnić, jaka jest wola Boża: lo bueno, lo agradable, lo perfecto”.
Una vez más, to kwestia nawrócenia dla rozeznaniaDuchowa cześć", którą jest życie chrześcijańskie: ofiara i służba Bogu i bliźniemu.
Każdy kryzys stawia, krótko mówiąc, potrzeba odnowy, kroku naprzód, nawrócenia. Nie chodzi o to, mówi Papież w odniesieniu do reformy w Kościele, aby ubrać ciało Chrystusa w łatkę (por. Łk 5, 36-38), sino de ponerle un vestido nuevo; de echar este vino nuevo, que es siempre la gracia de Dios, en odres nuevos.
En la Tradición de la Iglesia, que es como un río vivo en el que los orígenes están siempre presentes, hay siempre cosas nuevas y antiguas (Mt 13, 52).
"Stare rzeczy", wyjaśnia Franciszek, to prawda i łaska, które już posiadamy. Nowe rzeczy powstają z różnych aspektów prawdy, które stopniowo poznajemy. Powołując się na Mahlera i św. Wincentego z Lérins, zwraca uwagę, że ten, kto utrzymuje nas w tą żywą dynamiką jest Duch Święty.
Jeśli pozwolimy się prowadzić Duchowi Świętemukażdego dnia będziemy coraz bardziej zbliżać się do "całej prawdy" (J 16,13). Wręcz przeciwnie, bez łaski Ducha Świętego zdeformowalibyśmy Kościół w coś zaledwie ludzkiego.
A więc - pyta w końcu papież - co robić w czasie kryzysu? I proponuje następujący protokół:
W skrócie "kryzys jest ruchem, jest częścią drogi".. "Konflikt natomiast jest fałszywą drogą, jest wędrówką bez celu i przeznaczenia, jest pozostawaniem w labiryncie, jest tylko stratą energii i okazją do zła". A pierwszym złem, do którego prowadzi konflikt, jest szemranie, które zamyka nas w sobie i sprawia, że każdy kryzys staje się konfliktem.
Wreszcie, w odniesieniu do służby, wskazuje, że nasza służba musi być skierowana szczególnie do ubogich i potrzebujących, którym musimy również głosić Dobrą Nowinę (por. Mt 11, 5).
Nawiązując do Lévinasa, Franciszek mówi, że "Prawdziwie zna Boga tylko ten, kto przyjmuje ubogich, którzy przychodzą z dołu ze swoją nędzą, i którzy w tej postaci są posłani z góry".. A także, że "nie możemy zobaczyć oblicza Boga, ale możemy go doświadczyć, kiedy zwraca się ku nam, kiedy czcimy oblicze naszego bliźniego, drugiego człowieka, który angażuje nas w swoje potrzeby" (Por. E. Lévinas, Totalité et infini, Paris 2000; Totalidad e infinito, Sígueme, Salamanca 2016.). W ten sposób możemy zobaczyć Boga w obliczu ubogich.
Nawrócenie z realizmu naszego ubóstwa; nawrócenie do braterstwa, nawrócenie do rozeznania. Zaufanie Bogu, pokora i odwaga do pracy i służby.
Dobra mapa drogowa do zarządzania kryzysami (nie tylko tym jednym) i do żyjąc tym pandemicznym Bożym Narodzeniem.
Pan Ramiro Pellitero Iglesias, Profesor teologii pastoralnej na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Nawarry.
Opublikowano w Kościół i nowa ewangelizacja.
