1. Paulus neemt een liturgische hymne op die God zegent voor zijn heilsplan. En Franciscus zegt dat onze verwondering over dit heilsplan niet minder moet zijn dan onze verwondering over het heelal om ons heen, waar bijvoorbeeld alles in de kosmos beweegt of stopt volgens de kracht van de zwaartekracht. In Gods plan door de tijd heen is dat zwaartepunt, waar alles zijn oorsprong, betekenis en doel heeft, dus Christus.
In de woorden van Franciscus, in zijn gloss op Saint PaulIn Christus zijn wij vóór de schepping gezegend; in Hem zijn wij geroepen; in Hem zijn wij verlost; in Hem is ieder schepsel weer tot eenheid gebracht, en allen, dichtbij en veraf, eerste en laatste, zijn door het werk van de Heilige Geest bestemd tot lof van de heerlijkheid van God". Daarom nodigt de paus ons uit dit werk van God, dit heilsplan, te loven, te zegenen, te aanbidden en te danken.
Dat klopt, rekening houdend met het feit dat dit 'plan' zal ontmoet ons in het leven van ieder van onsHet laat ons vrij om te reageren op dat liefdevolle plan, dat zijn oorsprong vindt in het hart van God de Vader, zoals de Catechismus van de Katholieke Kerk aangeeft.
Het is dus geen plan dat God achter onze rug om, zonder ons of onze vrijheid, heeft gemaakt. Integendeel: is een liefdevol project dat hij ons presenteert, en dat de geschiedenis van de wereld en het menselijk leven met betekenis vult., hoewel vele aspecten van dit plan ons niet volledig bekend zijn en later bekend kunnen worden.
En Franciscus vraagt ons allen: "Hoe is uw verwondering, voelt u soms verwondering, of bent u vergeten wat het betekent? Inderdaad. Het is erg handig om je te verwonderen over Gods gaven.Anders kunnen we er eerst aan gewend raken en dan zinloos worden.
In een trein observeerde Antoine de Saint-Éxupéry in De Kleine Prins (hoofdstuk XXII), zijn het de kinderen die hun neus voor de ramen houden, terwijl de volwassenen zich bezighouden met andere routinematige bezigheden.
2. Ten tweede merkt de paus op dat Als we nu kijken naar de oproep van de Heer aan de discipelen in Galilea, ontdekken we een nieuwe verbazing.. Deze keer is het niet zozeer vanwege het verlossingsplan zelf, maar omdat, verrassend genoeg, God betrekt ons bij dat plan, hij betrekt ons.... De woorden van de Heer aan zijn elf discipelen luiden: "Gaat heen (...) en maakt alle volken tot mijn discipelen, doopt hen in de naam van de Vader en de Zoon en de heilige Geest en leert hen alles wat ik u bevolen heb" (Mt 28,19-20); en dan de laatste belofte die hoop en troost geeft: "Ik ben met u aldoor, tot aan het einde van de eeuw" (v. 20).
En de opvolger van Petrus wijst erop dat deze woorden van de verrezen Jezus "tweeduizend jaar later nog steeds de kracht hebben om onze harten te beroeren" Waarom? Want het is verbazingwekkend dat de Heer besloot de wereld te evangeliseren vanuit die arme groep discipelen.
Hier kan men zich afvragen of alleen christenen dit verlossingsplan binnengaan of dat alleen christenen eraan meewerken. In werkelijkheid elke persoon -en andere wezens, volgens hun eigen wezen. in deze liefdevolle plannen van God. En tegelijkertijd hebben de christenen door goddelijke verkiezing (vóór de grondwet van de wereld, vgl. Ef 1,4) een bijzondere plaats in dit project, vergelijkbaar met die van Maria, de twaalf apostelen en de vrouwen die de Heer vanaf het begin hebben gevolgd. Dit is wat God doet: hij komt tot sommigen via anderen.
De paus zelf heeft dit gezegd, en dit geldt ook voor alle christenen. Om ons bewust te maken van onze kleinheid, van onze onevenredigheid om mee te werken aan de goddelijke plannen. Om ons te bevrijden van de verleiding om ons "op het hoogtepunt" van het goddelijke plan te voelen. (de meest eminente, zoals de kardinalen worden genoemd), van het leunen op een valse zekerheid, misschien denkend dat de Kerk groot en solide is...
Dit alles, zegt Franciscus, heeft een kern van waarheid (als we het met de ogen van het geloof bekijken, want het is God die ons geroepen heeft en ons de mogelijkheid geeft om met Hem samen te werken). Maar het is een aanpak die ons kan leiden naar laten we ons voor de gek houden door "de leugenaar (d.w.z. de duivel). En om ten eerste "werelds" te worden (met de worm van geestelijke wereldsheid); en ten tweede "onschadelijk", d.w.z. zonder kracht en zonder hoop om effectief samen te werken in de verlossing.
3. Tenslotte wijst de bisschop van Rome erop dat het geheel van deze passages in ons "het wonder van het kerk-zijn" wekt (of zou moeten wekken); van het behoren tot deze familie, tot deze gemeenschap van gelovigen die één lichaam vormen met Christus, van onze doop. Daar hebben we de twee wortels van verwondering ontvangen, zoals we hebben gezien: ten eerste om gezegend te worden in Christus en ten tweede om met Christus de wereld in te gaan.
En Franciscus legt uit dat Het is een verbazing die niet afneemt met de leeftijd, noch met de verantwoordelijkheid.s (we zouden kunnen zeggen: met de taken, gaven, bedieningen en charisma's die ieder van ons in de Kerk kan ontvangen, ten dienste van de Kerk en de wereld).
Op dit punt roept Franciscus de figuur op van de heilige paus Paulus VI en zijn programmatische encycliek Ecclesiam suamgeschreven tijdens het Tweede Vaticaans Concilie. Paus Montini zegt daar: "Dit is het uur waarin de Kerk haar bewustzijn van zichzelf moet verdiepen, [...] van haar eigen oorsprong, [...] van haar eigen zending".. En juist onder verwijzing naar de brief aan de Efeziërs plaatst hij deze zending in het perspectief van het heilsplan; van "de bedeling van het geheimenis dat eeuwenlang in God verborgen is geweest ... opdat het bekend zou worden ... door de Kerk" (Ef 3,9-10).
Francisco Hij gebruikt Paulus VI als model om het profiel te schetsen van hoe een ambtsdrager in de Kerk zou moeten zijn.Hij die zich weet te verwonderen over Gods plan en de Kerk in die geest hartstochtelijk liefheeft, klaar om zijn missie te dienen waar en hoe de Heilige Geest het wil". Dit is hoe de apostel aan de heidenen was voor de heilige Paulus VI. vermogen om verwonderd te zijn, gepassioneerd te zijn en te dienen. En dat moet ook de maatstaf of thermometer van ons geestelijk leven.
Tot slot richt de paus zich opnieuw tot de kardinalen met enkele vragen die nuttig zijn voor ons allen, want wij allen - gelovigen en ambtsdragers in de Kerk - nemen op zeer verschillende en complementaire wijze deel aan dat grote en unieke "heilsambt" dat de zending van de Kerk in de wereld is:
"Of ben je er zo aan gewend geraakt dat je het kwijt bent? Ben je in staat om weer verrast te worden?" Hij waarschuwt dat het niet zomaar een menselijk vermogen is, maar vooral een genade van God die we moeten vragen en dankbaar zijn, bewaken en vruchtbaar maken, zoals Maria en met haar voorspraak.
De heer Ramiro Pellitero Iglesias
Professor Pastorale Theologie aan de Faculteit Theologie van de Universiteit van Navarra.
(*) Gepubliceerd in "Iglesia y nueva evangelización".
