Hij heeft bijzondere aandacht besteed aan het belang van de affecten in het gewetensonderzoek en in het gebed. Het verwijst dus niet naar de rol van begeleiding of geestelijke leiding, behalve bij de laatste algemene audiëntie; evenmin verwijst het naar onderscheiding op andere sociale of kerkelijke niveaus.
We moeten allemaal kritisch zijn om de juiste beslissingen te nemen. Dit hoort bij de deugd van voorzichtigheid, hoewel deze term tegenwoordig een reducerende betekenis heeft gekregen van voorzichtigheid of voorzorg. Maar de voorzichtigheid zelf is "het juiste verstand bij het handelen", en kan ons dus ook aanzetten tot onverwijld en ruimhartig handelen.
Vanuit christelijk oogpunt vereist onderscheiding bovendien dat rekening wordt gehouden met onze status als kinderen van God, vriendschap en persoonlijk contact met Jezus Christus, en de werking van de Heilige Geest.
De paus moedigde weten hoe je de tekenen kunt herkennen God is te vinden in onverwachte, zelfs onaangename situaties; en ook om te weten hoe we iets moeten waarnemen dat ons onderweg slechter kan maken, zelfs als het zich op een aantrekkelijke manier aandient.
In een eerste deel van zijn catecheses (tot en met 19 oktober) Paus Franciscus wees op vier hoofdelementen van deze geestelijke onderscheiding, die we "individueel" zouden kunnen noemen.
Ten eerste, de vriendschap of vertrouwdheid met de Heer: praat met Hem in gebed, met nabijheid en vertrouwen, want Hij laat ons nooit in de steek.
Ten tweede, de zelfkennisDit is niet gemakkelijk, omdat wij enerzijds de neiging hebben ons te verstoppen - zelfs voor onszelf - en anderzijds gemakkelijk worden beïnvloed door oppervlakkige modes of slogans.
Dit alles wordt geholpen door het maken van gewetensonderzoek. En de paus doelt hier niet op het onderzoek voorafgaand aan de sacramentele biecht (om de zonden te ontdekken waarvan we beschuldigd worden), maar op het algemene gewetensonderzoek aan het eind van de dag. Algemeen gewetensonderzoek aan het einde van de dag: "Wat is er vandaag in mijn hart gebeurd? Er zijn veel dingen gebeurd... Welke, waarom, welke sporen hebben ze in mijn hart achtergelaten?
Het derde 'ingrediënt' van onderscheidingsvermogen zou zijn om te weten wat en hoe ze onze wensen, We moeten oppassen dat onze verlangens groot en werkzaam zijn, want soms blijven we hangen in onze klachten (vgl. Joh 5,6 e.v.), die ons verlangen eerder in de schaduw stellen of atrofiëren.
Ten vierde raadt hij ons aan het lezen of interpreteren van de eigen geschiedenis. Als we dit elke dag een beetje doen, zullen we zoveel giftige of pessimistische elementen die ons tegenhouden (ik ben waardeloos, alles gaat slecht met me, enz.) kunnen opsporen, misschien met de hulp van iemand die ons kan helpen onze kwaliteiten te herkennen, de goede dingen die God in ons zaait.
De audiëntie van paus Franciscus op 28 september 2022. Bron: Vaticaans nieuws.
In een tweede deel van de catechese (tot 23 november) richtte hij zich op het binomiale desolaatheid-troost.
Ten eerste, de verlatenheid of geestelijke droefheid. Deze droefheid hoeft op zichzelf niet slecht te zijn. Soms is het het resultaat van wroeging omdat we iets verkeerd hebben gedaan, maar soms is het gewoon een "pijn in de ziel", een rood licht, dat ons uitnodigt om te stoppen, om te zien wat er mis is; soms kan het een verleiding van ontmoediging zijn, gestuurd door de duivel om ons tegen te houden op de weg van het goede.
In ieder geval is het passend om je afvragen waar het vandaan komt We mogen niet vergeten dat God ons nooit in de steek laat, en dat we met Hem elke verzoeking kunnen overwinnen, zoals Jezus ons heeft geleerd (vgl. Mt 3,14-15; 4,11-11; 16,21-23).
De paus benadrukt dat een dergelijke verlatenheid soms goed kan zijn. In feite," waarschuwt hij, "als er niet een beetje ontevredenheid is, een beetje gezonde droefheid, een gezond vermogen om in eenzaamheid te leven en bij onszelf te zijn zonder weg te lopen, lopen we het risico altijd aan de oppervlakte te blijven en nooit in contact te komen met het centrum van ons bestaan. Een zekere 'gezonde rusteloosheid' is goed zoals de heiligen hebben gehad".
En hij legt uit dat verlatenheid ons de het potentieel voor groeiWij moeten rijpen in het vermogen ons vrijelijk aan anderen te geven, zonder ons eigen belang of ons eigen welzijn na te streven. In het gebed bijvoorbeeld kunnen we droog staan of ons leeg voelen of in de verleiding komen om het op te geven. Maar we moeten leren bij de Heer te zijn, terwijl we hem blijven zoeken, misschien te midden van die verzoeking of die leegte die we ervaren. Maar zonder het gebed te verlaten, want zijn antwoord komt altijd.
Er zijn ook 'troostingen' in het spirituele leven, vreugden. Maar je moet weten het onderscheiden van ware en valse vertroostingen. De eerste brengen ons ertoe de Heer te blijven zoeken, dankbaar voor wat hij ons geeft. De tweede zijn die welke ons ertoe brengen onszelf te zoeken, onze plichten te verzaken of anderen te mishandelen.
In het laatste deel van de catechese (vanaf 7 december) nodigt Franciscus ons uit om te kijken naar de fase nadat de besluiten zijn genomen, om na te gaan of ze al dan niet adequaat zijn geweest. Zoals tekenen dat dit goede beslissingen zijn geweest, gewezen: innerlijke vrede en vreugde, zorg voor de noden van anderen, "je op je eigen plaats voelen", groei in orde, eenheid en energie in ons geestelijk leven.
Hij voegde het belang toe van surveillanceNiet in slaap vallen, niet wennen, ons niet laten meeslepen door routine (vgl. Lc 12, 35-37). Dat is nodig om de volharding, de samenhang en de goede vruchten van onze beslissingen te waarborgen.
De reden is dat wie te zelfverzekerd wordt, de nederigheid verliest en door gebrek aan waakzaamheid van hart de boze weer kan binnenlaten (vgl. Mt 12, 44 e.v.). Als je niets doet, groeit het onkruid: trots, de veronderstelling goed te zijn, het comfort van comfortabel zijn, overdreven zelfvertrouwen... In één woord, het gebrek aan nederigheid... en uiteindelijk verlies je alles.
Dit is de raad: "Waak over uw hart, want waakzaamheid is een teken van wijsheid, het is vooral een teken van nederigheid, want wij zijn bang om te vallen en nederigheid is de meesterlijke weg van het christelijk leven".
Later wees de paus op enkele hulpmiddelen om onderscheid te maken. Hij verwees vooral naar deet Woord van God en de leer van de Kerk. Het Woord van God wordt gevonden in de Heilige Schrift (vooral in het aandachtig lezen van de Evangeliën) met de hulp van de Heilige Geest.
Daarom dringt Franciscus erop aan, zoals bij andere gelegenheden: "Laten we het Evangelie, laten we de Bijbel in de hand nemen: vijf minuten per dag, niet meer. Draag een zak EvangelieHet is een goed idee om het in je tas te bewaren, en als je reist, het mee te nemen en overdag wat te lezen, zodat het Woord van God dicht bij je hart komt.
Hij zinspeelde ook, in overeenstemming met de ervaring van de heiligen, op het belang van het overdenken van de passie van de Heer en zie het in de KruisbeeldHet gebruik van de Maagd Maria; om de Heilige Geest (dat is "onderscheidingsvermogen in actie") en behandel het met vertrouwen, samen met de Vader en de Zoon.
In de laatste catechese (cfr. Algemeen publiek van 4 januari 2023) wees Franciscus op het belang van de spirituele begeleiding en zich bekend maken om zichzelf te leren kennen en in het geestelijk leven te wandelen.
De heer Ramiro Pellitero Iglesias
Professor Pastorale Theologie aan de Faculteit Theologie van de Universiteit van Navarra.
Gepubliceerd in "Kerk en nieuwe evangelisatie". Deze tekst (herzien op 4 januari 2023) is een synthese van een meer volledige tekst, gepubliceerd in het tijdschrift "Omnes", nummer januari 2023.
