Onderwijs in de christelijke moraal maakt deel uit van "catechese" in zijn oorspronkelijke betekenis als vorming voor het christelijk leven op alle leeftijden en niet alleen voor kinderen. De christelijke moraal heeft kenmerken die niet alleen uit de ethiek of de rationele moraal worden afgeleid, maar ook specifiek uit de verkondiging van Christus (kerygma) en het Koninkrijk van God door de zending van de Kerk (1).
1. Onderwijs in het geloof voor het leven in Christus. Dit leven is een deelname aan het leven zelf van God, dankzij de Heilige Geest, die de "Geest van Christus" is. Het werk van Christus geneest ons en herstelt ons tot het beeld en de gelijkenis van God die door de zonde verloren zijn gegaan.
Vanuit het doopsel, dat ons de "oude mens" doet verlaten en in Christus herboren doet worden, hebben wij de kiem van een volledig menselijk leven - wat wij het leven van de genade noemen - dat zijn eigen regels en normen heeft. Daarom heeft het doopvont soms de vorm van de schoot van een moeder: het doopsel doet ons met Christus herboren worden in de schoot van de Kerk.
2. De christelijke morele opvoeding legt daarom de nadruk op de rol van de Heilige GeestHij is de trooster en gastheer van de ziel, het licht en de bron van haar gaven die de menselijke natuur verheffen tot de orde van de genade. Hij is waarlijk een nieuw leven in Christus door de Heilige Geesteen leven dat een deelname is aan het goddelijke leven, een "deiform leven".
Daartoe geeft de Heilige Geest zijn geschenken (wijsheid en inzicht, raad en standvastigheid, kennis, godsvrucht en vreze Gods) die ons hele wezen omvatten en de natuur verheffen tot de orde der genade. Deze gaven brengen de "vruchten van de Geest". ("naastenliefde, vreugde, vrede, geduld, lankmoedigheid, vriendelijkheid, goedheid, zachtmoedigheid, trouw, bescheidenheid, onthouding, kuisheid" (Gal 5, 22-23, editie Vulgaat, Catechismus van de Katholieke Kerk, 1832) en de werken die overeenkomen met de zaligsprekingen (zie hieronder).
3. Zoals we gezien hebben, is de christelijke morele opvoeding onderwijs voor het leven in genadeen niet alleen voor ethisch gedrag op rationeel niveau. De horizon van het christelijk leven is die van de aanpassing aan Christus, dat wil zeggen, het innerlijk "gestalte krijgen" van Christus. Met andere woorden, de volheid van het morele leven is heiligheid, in vereniging met Gods wil.
Daartoe "verliest de christen zijn eigen leven" voor Jezus, ter ondersteuning van het verlossingswerk van de Drie-eenheid die zich geheel aan ons geeft. Dit alles gebeurt vanaf het doopsel, dat ons invoegt in de dynamiek van de Heilige Geest: een dynamiek van liefde, die leidt tot een vurig verlangen naar het goede, en niet zomaar een goed, maar het goede in het perspectief van het leven van Christus. Het leven van genade ontwikkelt zich vanaf het doopsel, met de sacramenten, het gebed en al het werk van de christen.
4. Christelijke morele opvoeding is ook een onderwijs over de zaligsprekingen. De rechtvaardige (of de heilige) is gelukkig met het geluk dat voortkomt uit het zich vastklampen aan God. De ware discipel is degene die uit vrije wil kiest voor deze weg van de zaligsprekingen, die het "gezicht van Christus" zijn. Zij zijn de garantie van een "paradoxaal" geluk, want zij bieden niet alleen geluk aan de mens, maar garanderen het ook aan de armen van geest, de zachtmoedigen en de verdrukten, de hongerigen naar gerechtigheid en de barmhartigen, de vredestichters en de vervolgden omwille van Christus (vgl. Mt 5, 3-11).
5. Christelijke morele opvoeding is onderwijs over zonde. Onderwijs over zonde en vergevingen over vergeving. De sin is verderf omdat het vanuit het hart van de mens een belediging van God en zijn naaste inhoudt, doordat het de orde van de liefde aantast. Met de zonde komen de "werken van het vlees" (vgl. Gal. 5, 19-21), die haaks staan op de vruchten van de Geest.
Daarom vereist de zonde - en we zijn allemaal zondaars - de conversie: te profiteren van de mercy Gods hulp om verlossing te bereiken, die gepaard gaat met vergeving van zonden en de uiteindelijke overwinning op de gevolgen van de zonde, namelijk pijn en de eeuwige dood.
Niemand redt zichzelf, door eigen kennis of inspanningen, noch kan de mens zich samen met anderen redden zonder God. Het verwelkomen van Gods barmhartigheid maakt ons barmhartig voor anderen.
6. Christelijke morele opvoeding is een opvoeding van deugden en daarmee van onderscheidingsvermogen. Een opvoeding in deugden gaat verder dan een opvoeding in waarden, maar deugden, waarden en normen moeten in elke ethische opvoeding aanwezig zijn.
De menselijke of morele deugden omvatten voorzichtigheid, een deugd die een brug slaat tussen de kardinale deugden (voorzichtigheid, rechtvaardigheid, standvastigheid en matigheid) en de theologische deugden (geloof, hoop en liefde).
Voorzichtigheid is het fundament van de geweten moreel (vgl. Catechismus van de Katholieke Kerk, 1776 y 1794). Voorzichtigheid maakt het onderscheidingsvermogen mogelijk dat nodig is om de juiste keuzes in het leven te maken. Het leidt tot het kennen en beoefenen van het goede. De voorzichtige mens is niet tevreden met het feit dat het doel van zijn handelen juist is: hij wil ook dat de middelen en de manier van handelen juist zijn. Daarom kiest hij ook de tijd en de plaats waarin hij handelt, en vermijdt hij nutteloze of verkeerde stappen. De voorzichtige mens bezit de balansHet onmiskenbare kenmerk van geestelijke rijpheid (2).
De theologische deugden de christen in staat stellen in zijn eigen handelen deel te nemen aan het als geschenk ontvangen Trinitaire leven. Zo kan hij Christus volgen door deel te nemen aan zijn eigen levenservaring ("geestelijk zien" met zijn ogen, "voelen" met zijn hart, "handelen" met zijn houding). Op die manier kan de christen elke beslissing en elke handeling oriënteren in het licht van de drie-enige God. Op dezelfde wijze informeren en verlevendigen de theologische deugden de morele deugden en het gehele christelijke handelen (3).
7. Centraal in het onderwijs voor het "nieuwe leven" van de christen staat "het tweevoudige gebod van de naastenliefde", uitgewerkt in de Decaloog van de geboden. Voor Jezus zijn liefde tot God en liefde tot de naaste onafscheidelijk (vgl. Mc. 12, 29-31) en verenigd in "het nieuwe gebod". Vanaf dit punt is liefde niet langer slechts een gebod, maar een liefdesgebod. antwoord op Gods liefde die ons tegemoet komt. "De liefde kan worden bevolen omdat zij eerst wordt gegeven" (4); bovendien is dit antwoord voor de christen geïntegreerd in Jezus' leven van zelfgave, de vrucht van zijn liefde (vgl. Joh 17-26).
Dit betekent dat Het christelijke morele leven is een deelname aan dezelfde liefde van Jezus. Dit is liefdadigheidvrucht van de Heilige Geest die mogelijk maakt wat menselijkerwijs onmogelijk lijkt: liefhebben zoals Jezus zelf heeft liefgehad (5).
8. De christelijke morele opvoeding is een opvoeding voor het eucharistisch leven en zijn vrucht, die een kerkelijk leven is. In de Eucharistie Jezus maakt ons eigen en wordt onze voeding voor de levensreis tot zijn tweede komst en om de zending te vervullen die Hij van de Vader heeft ontvangen.
Alleen met de Eucharistie, het centrum van alle sacramenten, zijn we geschikt voortzetten wat tot nu toe is gezegd: in Christus leven door de Heilige Geest, vooruitgang boeken in het leven van de genade en op de weg van de zaligsprekingen en de deugden, de zonde verwerpen en altijd het goede in ons handelen onderscheiden, levende naastenliefde jegens God en anderen.
Sinds de Eucharistie wordt ontvangen van de Kerk y vrucht draagt voor onze groei in het leven van de Kerk.Het morele leven van de christen ontwikkelt zich niet op individuele basis, maar als een in de "gemeenschap der heiligen" die de Kerk is.
Door deel te nemen aan het leven van Christus in de Kerk (zijn Mystiek Lichaam) nemen wij ook deel, ieder volgens zijn of haar specifieke roeping, gaven en charisma's, aan de missie van de Kerk. De Kerk is in wezen missionair, evangeliserend, Christus verkondigend en "sacrament van de eenheid van het menselijk geslacht". Daartoe gaat de Kerk naast alle mensen staan, vooral de armsten en meest behoeftigen. Zij is beschikbaar voor al hun terechte eisen of verwachtingen. Zij zet zich in voor hun welzijn, waardoor de grenzen van haar naastenliefde alle perken te buiten gaan.
Elke christen is geroepen, persoonlijk en in verbondenheid met andere christenen, om deel te nemen aan dit leven dat gegeven wordt in verbondenheid met Christus en door de werking van de Heilige Geest. Heilige Geest. Met al zijn werk, zelfs midden in het gewone leven, is de christen geroepen om mee te werken aan de opbouw van het mysterie van de Kerk - die zijn moeder, zijn lichaam en zijn thuis is, het heilige volk van God en de tempel van de heilige Geest - en aan haar evangeliserende zending. Zoals het Aparecida-document zegt, zijn alle christenen missionaire discipelen.
9. Kortom, in het perspectief van de Catechismus van de Katholieke Kerk is de christelijke moraal "nieuw leven" in ChristusDe "Weg, de waarheid en het leven" (Joh 14,6), het eerste en laatste centrum en referentiepunt voor opvoeding in het geloof.
Voor het christelijk geloof wordt het volle, ware en eeuwige leven geboren en gerijpt in relatie tot de "liefdevolle kennis" van Christus (vgl. Joh 17,3), wat het doel is van de geloofsopvoeding.
De christelijke visie op de persoon (christelijke antropologie) stelt ons in staat de realiteit die elke persoon in zijn of haar eigen wezen draagt, te begrijpen en te beleven. oproep tot zelfverwerkelijking naar het beeld van Christus. Dit betekent een spanning om te handelen naar waarheid en goedheid (7) door vrijelijk "binnen te treden" in het leven van Christus en deel te nemen aan zijn zelfgave.
Vanuit hun ontmoeting met Christus en hun geleidelijke identificatie met Hem kan elke gelovige, bewogen door de voortdurende werking van de Heilige Geest, door zijn eigen leven om het goede nieuws aan de wereld te verkondigen van universele verlossing, tot stand gebracht door de Heer (8).
Deze advertentie heeft gevolgen voor de structuren en de dynamiek van de wereld geschapen natuur, die in Christus vernieuwd moet worden met medewerking van de kinderen van God (vgl. Rom. 8, 19-22 en Ef. 5, 9).
Daarom heeft een christen een speciale verantwoordelijkheid voor de bevordering van vrede en gerechtigheid, in dienst van het algemeen welzijn, in de cultuur van het leven en in de zorg voor de aarde (ecologie). Dit is waar de opvoeding van de sociale leer van de Kerk en meer in het algemeen van de sociale moraal.
Zo wordt alles wat betrekking heeft op het gezin en het werk, de economie en de politiek, de menselijke gemeenschap op alle niveaus en het milieu deel van de christelijke moraal, niet alleen om ethische redenen, maar ook als vereisten van de roeping en missie van de christenDe oproep tot transformatie van de samenleving en de geschapen wereld als schets van het definitieve Koninkrijk van God.
De Catechismus van de Kerk neemt aan het einde van haar inleiding over de christelijke morele opvoeding een tekst over van de heilige Johannes Eudes (17e eeuw) die uitnodigt, bidt en bidt dat laten we aan Jezus denkenzodat we beter over onszelf kunnen denken; zodat we weten... het verlangen van Jezuszodat wij kunnen verlangen wat Hij verlangt; en zo kunnen wij met de apostel zeggen: "Voor mij is het leven Christus" (Fil. 1, 21).
Bibliografie
Ramiro Pellitero Iglesias
Professor Pastorale Theologie aan de Faculteit Theologie van de Universiteit van Navarra.
Gepubliceerd in Kerk en nieuwe evangelisatie.
