Η πρόσφατη κατήχηση του Πάπα για τη χριστιανική προσευχή, βασισμένη στην Κατήχηση της Καθολικής Εκκλησίας, είναι γεμάτη από ζωντανές εικόνες, αγκυροβολημένες στην ιστορία της σωτηρίας, ιδίως στα Ευαγγέλια.
Με αυτόν τον τρόπο απαντά εμμέσως στο ερώτημα σχετικά με το ρόλο της προσευχής στη διαμόρφωση της συναισθηματικότητας και της ευαισθησίας του χριστιανού.
Το Vatican News συνοψίζει αυτή την κατήχηση με την εξής φράση "από την ανθρώπινη καρδιά στο έλεος του Θεού". (A. Lomonaco). Και η αμοιβαιότητα θα μπορούσε κάλλιστα να χρησιμεύσει ως έκφραση της πρωτοβουλίας του Θεού, ο οποίος θέλει να "μολύνει" τον άνθρωπο με το έλεός του: "από την καρδιά του Θεού στο έλεος του ανθρώπου"..
Αυτό είναι ιδιαίτερα εμφανές σε Ιησούςστη ζωή του, στις διδασκαλίες του, στην αφοσίωσή του σε εμάς.
Αυτή η χριστιανική προσευχή πηγάζει από την κραυγή της πίστης μέσα στο σκοτάδι.όπως στον Βαρτιμαίο. Αλλά και από την καρδιά του κάθε ανθρώπου, ακόμη και αν δεν το γνωρίζει. Επειδή κάθε άνθρωπος είναι "ζητιάνος του Θεού". (Άγιος Αυγουστίνος).
Επειδή, η προσευχή του χριστιανού γεννιέται από την αποκάλυψη του Θεούπου μας έφερε πιο κοντά στον Ιησού για να μας φέρει σε διαθήκη και φιλία μαζί Του. Γιατί ο Θεός γνωρίζει μόνο αγάπη και έλεος. "Αυτός είναι ο πυρακτωμένος πυρήνας κάθε χριστιανικής προσευχής. Ο Θεός της αγάπης, ο Πατέρας μας που μας περιμένει και μας συνοδεύει". (Γενική Ακρόαση, 13 Μαΐου 2020).
Επίσης, η προσευχή πηγάζει από την ομορφιά της δημιουργίας, επειδή ό,τι δημιουργείται φέρει "την υπογραφή του Θεού". Και μεταφράζεται σε θαυμασμό, ευγνωμοσύνη και ελπίδα. Όποιος προσεύχεται γίνεται φορέας φωτός και χαράς.
Η χριστιανική προσευχή ανοίγει την πόρτα στον Θεό της ζωής. Ένας άθεος επικεφαλής κυβέρνησης, λέει ο Φραγκίσκος, βρήκε τον Θεό επειδή θυμήθηκε ότι "η γιαγιά προσευχόταν". Είναι μια σπορά ζωής. Και γι' αυτό είναι σημαντικό να βρίσκουμε χρόνους για να κάνουμε οικογενειακή προσευχή και διδάξτε στα παιδιά να προσεύχονται και να κάνουν το σημείο του σταυρού. Η προσευχή είναι η λαχτάρα για μια συνάντηση με τον Θεό..
Ας θυμηθούμε, η προσευχή των δικαίων, η οποία είναι ακρόαση και υποδοχή, που γίνεται προσωπική ιστορία, του Λόγου του Θεού (Αβραάμ). Είναι, από αδιαλλαξία στη χάρη, άνοιγμα στο έλεος του Θεού. (Jacob). Πρέπει να γίνει μια γέφυρα μεταξύ του Θεού και των ανθρώπων. (Μωυσής). Αυτές οι πρώιμες χριστιανικές προσευχές είναι "η κόκκινη κλωστή που δίνει ενότητα σε όλα όσα συμβαίνουν". (David). Ο τρόπος για να ανακτήσετε τη γαλήνη και την ειρήνη. (Elias).
Στους Ψαλμούς, η προσευχή μας διαβεβαιώνει ότι Ο Θεός έχει την καρδιά ενός πατέρα που κλαίει τρυφερά για τα παιδιά του, για τον πόνο και τα βάσανά τους.καθώς ο Ιησούς έκλαιγε για την Ιερουσαλήμ και για τον Λάζαρο.
Ο Ιησούς μας αποκαλύπτει ότι βρίσκεται συνεχώς ενώπιον του Πατέρα και με το Άγιο Πνεύμα και προσεύχεται για εμάς. Στην προσευχή του στη Γεθσημανή μάς διδάσκει να επιτρέψουμε στον εαυτό μας να μεταμορφωθεί από το Πνεύμα και να αφεθούμε στον Πατέρα.
Όταν δεν υπάρχει προσευχή, δεν έχουμε δύναμη, δεν έχουμε οξυγόνο για να ζήσουμε. Επειδή η χριστιανική προσευχή μας φέρνει την παρουσία του Αγίου Πνεύματος και μας απομακρύνει το φόβο. Σε αυτό είμαστε ενωμένοι με τον Ιησού. Η προσευχή του Ιησού είναι ο "τόπος" της εσωτερικής του ζωής με τον Θεό Πατέρα, ο τόπος της εγκατάλειψης στο θέλημά του. "Προσεύχεται για μας ως ιερέαςΠροσεύχεται μέσα μας ως κεφαλή μας- προσεύχεται από εμάς ως Θεός μας. Ας αναγνωρίσουμε λοιπόν σ' Αυτόν τη φωνή μας και σ' εμάς τη φωνή Του". (Άγιος Αυγουστίνος).
Όπως η προσευχή της Μαρίας, γεμάτη εμπιστοσύνη και πειθήνιο, όπως επισημαίνει ο Φραγκίσκος: "Κύριε, ό,τι θέλεις, όποτε θέλεις, όπως θέλεις".. Η καρδιά του θησαυρίζει τα γεγονότα, ιδιαίτερα εκείνα της ζωής του Ιησού, στην προσευχή, όπως το μαργαριτάρι που χτίζεται από τα γύρω στοιχεία. Από την αρχή, η Εκκλησία επιμένει επίσης στην προσευχή, χάρη στο Άγιο Πνεύμα, που της δίνει ενότητα και ζωή. Μια ζωή που είναι η ζωή του ίδιου του Ιησού (πρβλ. Γαλ 2, 20).
Η χριστιανική προσευχή μας βοηθά να επιτρέψουμε στον εαυτό μας να ευλογηθεί από τον Θεό, ώστε να μπορέσουμε να ευλογήσουμε τους άλλους. Μας διδάσκει να περιμένουμε και να ζητάμε, να μεσολαβούμε και να αγαπάμε. Πρόκειται για το να κάνουμε τις ανάγκες των ανθρώπων γύρω μας δικές μας, ταυτιζόμενοι με την καρδιά του Θεού: "Στην πραγματικότητα, πρόκειται για το να κοιτάζουμε με τα μάτια και την καρδιά του Θεού, με την ίδια αήττητη συμπόνια και τρυφερότητα. Να προσεύχεστε με τρυφερότητα για τους άλλους". (Γενική Ακρόαση, 16 Δεκεμβρίου 2020). Προσευχηθείτε με ευγνωμοσύνη και ελπίδα, δοξάστε τον Θεό, όπως ο Ιησούς, γιατί οι απλοί και ταπεινοί μπορούν να αναγνωρίσουν τον Θεό.
Ως βοήθημα ή για ναΚατ' αρχάς, ο Πάπας επισήμανε την Αγία Γραφή ως πηγή στήριξης της χριστιανικής προσευχής.Άφησε το "καλούπι" του, το αποτύπωμά του, στις ζωές των αγίων, με υπακοή και δημιουργικότητα. Επίσης η λειτουργίαΓιατί ένας χριστιανός χωρίς λειτουργία είναι σαν ένας χριστιανός χωρίς τον "συνολικό Χριστό" (κατά την έκφραση του Αγίου Αυγουστίνου: ο Χριστός, κεφαλή με το σώμα του που είναι η Εκκλησία).
Όταν πάμε στο μάζα α γιορτάσουμε ένα μυστήριο, προσευχόμαστε μαζί με τον Χριστό, ο οποίος κάνει τον εαυτό του παρόντα, και ο καθένας μας και όλοι μαζί ενεργούμε μαζί του.
Ο Πάπας Φραγκίσκος επιβεβαιώνει: "Η προσευχή συμβαίνει σήμερα. Ο Ιησούς έρχεται να μας συναντήσει σήμερα, αυτό το σήμερα που ζούμε. Και είναι η προσευχή που μεταμορφώνει αυτό το σήμερα σε χάρη, ή καλύτερα, που μας μεταμορφώνειΚαταπραΰνει τον θυμό, διατηρεί την αγάπη, πολλαπλασιάζει τη χαρά, ενσταλάζει τη δύναμη να συγχωρείς". (Γενική Ακρόαση, 10-II-2021).
Και έτσι ο Πάπας επιστρέφει σε αυτόν τον θεμελιώδη πυρήνα, Η χριστιανική προσευχή μας μεταφυτεύει στην καρδιά του Θεού για να μας διδάξει να αγαπάμε όπως Εκείνος.με έλεος και την τρυφερότητα, χωρίς να βάζει πρώτα την κρίση και την καταδίκη.
Αξίζει να απομαγνητοφωνηθεί αυτή η μεγαλύτερη παράγραφος: "Η προσευχή μας βοηθά να αγαπάμε τους άλλους, παρά τα λάθη και τις αμαρτίες τους. Ο άνθρωπος είναι πάντα πιο σημαντικός από τις πράξεις του, και ο Ιησούς δεν έκρινε τον κόσμο, αλλά τον έσωσε (...) Ο Ιησούς ήρθε για να μας σώσει: ανοίξτε την καρδιά σας, συγχωρήστε, δικαιολογήστε τους άλλους, καταλάβετε, να είστε κοντά στους άλλους, να είστε συμπονετικοί, να είστε τρυφεροί όπως ο Ιησούς. Είναι απαραίτητο να αγαπάμε τον καθένα και την καθεμιά, να θυμόμαστε, στην προσευχή, ότι είμαστε όλοι αμαρτωλοί και ταυτόχρονα αγαπημένοι από τον Θεό, ένας προς έναν. Αγαπώντας αυτόν τον κόσμο με αυτόν τον τρόπο, αγαπώντας τον τρυφερά, θα ανακαλύψουμε ότι κάθε μέρα και κάθε πράγμα φέρει μέσα του ένα κομμάτι του μυστηρίου του Θεού". (Ibid.)
Γιατί η χριστιανική προσευχή είναι ένα σχολείο ελέους, μια πηγή ελέους για την καρδιά μας, καθώς ταυτιζόμαστε με την καρδιά του Θεού.
Επίσης, "Η προσευχή μας ανοίγει διάπλατα στην "Τριάδα". (Γενικό ακροατήριο, 3-III-2021). Ο Ιησούς μας αποκάλυψε την καρδιά του Θεού και ο τρόπος της προσευχής είναι η ανθρωπιά του Χριστού. Σε αυτόν τον "δρόμο", το Άγιο Πνεύμα μας διδάσκει πώς να προσευχόμαστε στον Θεό Πατέρα μας. Το Πνεύμα είναι ο εσωτερικός δάσκαλος και ο κύριος τεχνίτης της προσευχής μας. (βλ. Γενική Ακρόαση, 17-III-2021)ο καλλιτέχνης που συνθέτει πρωτότυπα έργα σε εμάς. Τα έργα, θα μπορούσαμε να πούμε, της καρδιάς (με τη βιβλική έννοια), τα έργα της αγάπης.
Και αυτή η καρδιά ζει επίσης στην καρδιά της Μητέρας μας, της Μαρίας. Και ζει στην καρδιά της Εκκλησίας, η οποία είναι η κοινωνία των όλοι οι άγιοιΌταν προσευχόμαστε, δεν είμαστε ποτέ μόνοι μας, αλλά με τη συντροφιά άλλων αδελφών και αδελφών στην πίστη, τόσο εκείνων που προηγήθηκαν, όσο και εκείνων που εξακολουθούν να προσκυνούν μαζί μας. Σε αυτή την κοινωνία, οι άγιοι, είτε αναγνωρισμένοι είτε ανώνυμοι, "της διπλανής πόρτας", προσεύχονται και μεσιτεύουν για εμάς και μαζί μας. Μαζί τους, βυθιζόμαστε σε μια θάλασσα από επικλήσεις και ικεσίες που υψώνονται προς τον Πατέρα". (Γενική Ακρόαση, 7 Απριλίου 2021).
Ολόκληρη η Εκκλησία (σε οικογένειες, ενορίες και άλλες χριστιανικές κοινότητες) είναι δάσκαλος της χριστιανικής προσευχής. Τα πάντα στην Εκκλησία γεννιούνται και αναπτύσσονται στην προσευχή. Και οι μεταρρυθμίσεις που ενίοτε προτείνονται χωρίς προσευχή, δεν προχωρούν, παραμένουν ένα κενό κέλυφος, όταν δεν κάνουν πόλεμο στην Εκκλησία μαζί με τον Εχθρό της.
Μόνο μέσω της προσευχής διατηρείται το φως, η δύναμη και το μονοπάτι της πίστης. Διότι η προσευχή ενός χριστιανού είναι λάδι για το λυχνάρι της πίστης. Πράγματι, και Γι' αυτό πρέπει όχι μόνο να προσευχόμαστε, αλλά και να διδάσκουμε πώς να προσευχόμαστε, να εκπαιδεύουμε για την προσευχή.
Δώστε ένα πρόσωπο στη δωρεά σας. Βοηθήστε μας να διαμορφώσουμε επισκοπικούς και θρησκευτικούς ιερείς.
Για να αναλογιστούμε τη σημασία της φωνητικής προσευχής (τις προσευχές που πολλοί από εμάς μάθαμε από παιδιά, ιδιαίτερα το Πάτερ ημών) ο Πάπας λέει: "Ο θείος Λόγος έγινε σάρκα, και στη σάρκα κάθε ανθρώπου ο λόγος επιστρέφει στον Θεό με την προσευχή". Και συνεχίζει: "Οι λέξεις είναι τα πλάσματά μας, αλλά είναι και οι μητέρες μας, και κατά κάποιο τρόπο μας διαμορφώνουν. Τα λόγια μιας προσευχής μας οδηγούν με ασφάλεια μέσα από μια σκοτεινή κοιλάδα, μας κατευθύνουν προς πράσινα λιβάδια πλούσια σε νερό, μας κάνουν να γιορτάζουμε κάτω από τα μάτια ενός εχθρού, όπως μας διδάσκει ο ψαλμός να απαγγέλλουμε (βλ. Ψαλμός 23)".
Από εκεί μπορούμε να προχωρήσουμε στον διαλογισμό, ο οποίος μας επιτρέπει να συναντήσουμε τον Ιησού υπό την καθοδήγηση της καθοδήγησης του Ιησού. Άγιο Πνεύμα. Και από το διαλογισμό στη στοχαστική προσευχή. (βλ. Γενική Ακρόαση, 5-V-2021)Η ενατένιση εκείνων που, όπως ο άγιος Curé της Ars, αισθάνονται ότι τους κοιτάζει ο Θεός. Ο στοχασμός, ο οποίος ταυτίζεται με την αγάπη, δεν αντιτίθεται στη χριστιανική δράση, αλλά αποτελεί το θεμέλιο και την εγγύηση της ποιότητάς της.
Και για το θέμα των η περισυλλογή που είναι ο στόχος κάθε χριστιανικής προσευχήςΟ Φραγκίσκος επιμένει σε αυτό το σχολείο της καρδιάς που είναι η προσευχή.
"Το να είσαι στοχαστικός δεν εξαρτάται από τα μάτια, αλλά από την καρδιά.. Και εδώ είναι που μπαίνει στο παιχνίδι η προσευχή, ως πράξη πίστης και αγάπης, ως "ανάσα" της σχέσης μας με τον Θεό. Η προσευχή καθαρίζει την καρδιάκαι έτσι αποσαφηνίζει επίσης την οπτική γωνία, επιτρέποντάς μας να δούμε την πραγματικότητα από μια διαφορετική οπτική γωνία". (βλ. Γενική Ακρόαση, 5-V-2021)
Η χριστιανική προσευχή είναι μια μάχη (βλ. Γενική Ακρόαση, 12 Μαΐου 2021) άλλοτε σκληρά και μακρά, άλλοτε με μεγάλο σκοτάδι. Y πολλοί άγιοι έχουν δώσει σοφές συμβουλές. Αλλά εξακολουθεί να είναι ένας αγώνας, όπως εκείνος του εργάτη - μας λέει ο Φρανσίσκο - που πήγε με το τρένο στο ιερό της Luján για να προσευχηθεί όλη τη νύχτα για την άρρωστη κόρη του, η οποία θεραπεύτηκε με θαυματουργό τρόπο.
Μεταξύ των εμποδίων στην προσευχήτο οποίο θα μπορούσαμε να ονομάσουμε συνηθισμένο, οι περισπασμοί, η ξηρότητα και η τεμπελιά ξεχωρίζουν (βλ. Γενική Ακρόαση, 19 Μαΐου 2021). Πρέπει να καταπολεμηθούν με επαγρύπνηση, ελπίδα και επιμονή.Ακόμα και αν μερικές φορές "θυμώνουμε" με τον Θεό και σαν παιδιά ρωτάμε συνέχεια γιατί.
Στο Ευαγγέλιο υπάρχουν περιπτώσεις όπου είναι σαφές ότι ο Θεός περιμένει να μας δώσει αυτό που ζητάμε. Αυτό που δεν πρέπει να χάσουμε είναι η βεβαιότητα ότι θα μας ακούσουν. (βλ. Γενική Ακρόαση, 26-V-2021). Μπορεί ακόμη και να φαίνεται ότι ο Θεός Πατέρας δεν ακούει την προσευχή του Ιησού στη Γεθσημανή, αλλά είναι απαραίτητο να περιμένουμε υπομονετικά μέχρι την τρίτη ημέρα, όταν θα γίνει η ανάσταση.
"Ας μην ξεχνάμε - επισημαίνει ο Πάπας - ότι αυτό που στηρίζει τον καθένα μας στη ζωή είναι η προσευχή του Ιησού για τον καθένα μας.Πατέρα, με όνομα, επώνυμο, ενώπιον του Πατέρα, δείχνοντάς Του τις πληγές που είναι το τίμημα της σωτηρίας μας (...). Με τη στήριξη της προσευχής του Ιησού, οι δειλές προσευχές μας στηρίζονται σε φτερά αετού και πετούν στον ουρανό". (Γενικό ακροατήριο, 2-VI-2021).
Σε αντιστοιχία αγάπης, αυτό που πρέπει να κάνουμε είναι να επιμείνουμε στην προσευχή. (βλ. Γενική Ακρόαση, 9-VI-2021)και να ξέρουν πώς να το συνδυάσουν με τη δουλειά.
"Οι στιγμές που περνάμε με τον Θεό αναζωογονούν την πίστη, η οποία μας βοηθάει στη συγκεκριμένη πραγμάτωση της ζωής, και η πίστη, με τη σειρά της, τρέφει την προσευχή, χωρίς διακοπή. Σε αυτή την κυκλικότητα μεταξύ πίστης, ζωής και προσευχής, διατηρείται ζωντανή η φωτιά της χριστιανικής αγάπης που ο Θεός περιμένει από εμάς". (Ibid.).
Η πασχαλινή προσευχή του Ιησού για εμάς (βλ. Γενική Ακρόαση, 16-VI-2021) ήταν η πιο έντονη, στο πλαίσιο του πάθους και του θανάτου του: στο τελευταίο δείπνο, στον κήπο της Γεσθημανή και στο σταυρό.
Εν ολίγοις, δεν προσευχόμαστε μόνο, αλλά και "έχουμε προσευχηθεί" από τον Ιησού. "Αγαπηθήκαμε εν Χριστώ Ιησού, και ακόμη και την ώρα του πάθους, του θανάτου και της ανάστασής του όλα προσφέρθηκαν για μας". Και από αυτό πρέπει να πηγάζει η ελπίδα μας και η δύναμή μας να προχωρήσουμε μπροστά, δοξάζοντας τον Θεό με όλη μας τη ζωή.
Πράγματι. Και έτσι η Άγιο Πνεύμα μας εισάγει και μας διαμορφώνει στην ίδια την "ευαισθησία" του Θεού.
κ. Ramiro Pellitero Iglesias
Καθηγητής Ποιμαντικής Θεολογίας
Σχολή Θεολογίας
Πανεπιστήμιο της Ναβάρα
Δημοσιεύθηκε στο "Εκκλησία και νέος ευαγγελισμός".
