Wat is een diaken, wat zijn hun functies en waarin verschillen ze van een priester? We leggen het uit en beantwoorden ook een aantal veelgestelde vragen: kunnen ze trouwen, vieren ze de mis, zijn er verschillende soorten? Lees verder om meer te weten te komen.
Het woord diaken komt uit het Grieks diakonoswat "dienen" of "bedienaar" betekent. In de katholieke kerk is het diaconaat de eerste graad van het sacrament van de Heilige Opdracht, gevolgd door het presbyteraat (priesters) en het bisschopsambt (bisschoppen). Het is dus een gewijde bedienaar, geroepen om het volk van God te dienen in de verkondiging van het Woord, de viering van bepaalde sacramenten en naastenliefde.
Het diaconaat is geen moderne uitvinding. Al in het Nieuwe Testament, in het bijzonder in de Handelingen van de Apostelen (Handelingen 6:1-6), wordt verteld hoe de Apostelen zeven mannen van goede reputatie, vol van de Heilige Geest en wijsheid, kozen om de zorg voor weduwen en andere taken toe te vertrouwen. Onder hen was de heilige Stefanus, de eerste martelaar van de Kerk.
Diakenen zijn in de eerste plaats geroepen om dienstbaar te zijn. Hun drievoudige zending kan worden samengevat in drie gebieden: Woord, liturgie en liefdadigheid.
Dienst van het Woord
Ze mogen het evangelie verkondigen in de heilige mis, de homilie preken (als de voorzittende priester daar toestemming voor geeft) en de christelijke leer onderwijzen. Velen helpen bij catechetische vorming, evangelisatie en begeleiding van christelijke gemeenschappen.
Dienst van de Liturgie
Hoewel een diaken de eucharistie niet kan wijden, kan hij dat wel:
Dienst voor liefdadigheid
Ze zijn vooral verantwoordelijk voor het animeren van liefdadigheid in hun gemeenschappen. Ze bezoeken zieken, helpen armen, begeleiden gemarginaliseerden, promoten sociale werken en werken samen met Caritas of andere instellingen. Deze liefdadigheidsdimensie is diep verbonden met hun apostolische wortels.
Hoewel zowel de diaken als de priester het sacrament van de Heilige Orde hebben ontvangen, zijn hun functies, liturgische capaciteiten en plaats in de kerkelijke hiƫrarchie verschillend.
| Aspect | Diaken | Priester |
| Mate van orde | Eerste graad van de heilige orde | Tweede graad van de heilige orde |
| Viering van de mis | Hij kan de Eucharistie niet wijden of voorgaan. | Je mag de mis opdragen en de eucharistie wijden. |
| Biecht en zalving | Mag deze sacramenten niet toedienen | Kan biecht en ziekenzalving toedienen |
| Preken | Het kan het evangelie verkondigen en prediken | Kan regelmatig preken |
| Staat van het leven | Kan getrouwd zijn, indien permanent; celibatair, indien tijdelijk | Altijd celibatair in de Latijnse ritus |
| Latere wijding | Kan worden besteld indien van voorbijgaande aard | Hij heeft het priesterschap al ontvangen, geen hogere wijding behalve het bisschopsambt. |
Dit is een van de meest gestelde vragen. Het antwoord hangt af van het type:
Permanent diaken: is iemand die gewijd is met de intentie om in dat ambt te blijven, zonder het priesterschap na te streven. In dit geval:
Overgangsdiaken: is een seminarist die het diaconaat heeft ontvangen als voorbereiding op het priesterschap. In dit geval:
In een notendop: een gehuwde diaken kan geen priester zijn (tenminste in de Latijnse ritus), en een celibatair seminarist kan niet trouwen nadat hij tot diaken is gewijd.
Nee. Hoewel ze deelnemen aan de mis en een zichtbare liturgische rol hebben - bijvoorbeeld het evangelie verkondigen, de kelk heffen, vrede en communie geven, niet in staat zijn om zelf de eucharistie te vierenomdat hebben niet de macht om te wijden het brood en de wijn. Die macht is voorbehouden aan priesters en bisschoppen.
Daarom, "viert geen mis". in strikte zin. Hij mag voorgaan in liturgische vieringen zonder eucharistie, zoals liturgieƫn van het Woord, begrafenisdiensten, doopsels en huwelijken.
Ze herinneren de hele christelijke gemeenschap eraan dat de fundamentele roeping van de Kerk dienstbaarheid is. Zij belichamen het voorbeeld van Christus die "niet gekomen is om gediend te worden, maar om te dienen en zijn leven te geven als losprijs voor velen" (Mt 20,28).
Vooral in contexten waar een tekort is aan priesters, is de aanwezigheid van goed opgeleide diakens een grote pastorale steun. Bovendien stelt hun nabijheid tot de concrete realiteit van de mensen - gezin, werk, maatschappij - hen in staat om effectieve bruggen te zijn tussen de Kerk en de wereld.
Zowel permanent als tijdelijk hebben een gedegen opleiding nodig in theologie, spiritualiteit en pastorale zorg. In het geval van toekomstige priesters is het overgangsdiaconaat een belangrijke fase die het einde van hun seminarievoorbereiding markeert.
De CARF Foundation werkt mee aan de opleiding van hen in centra zoals de Pauselijke Universiteit van het Heilige Kruis in Rome en de Kerkelijke faculteiten van de Universiteit van Navarra in Pamplona, naast andere instellingen. Dankzij de weldoeners kunnen vele seminaristen van over de hele wereld zich adequaat voorbereiden om hun ambt met trouw, vreugde en toewijding uit te oefenen.
Het diaconaat is een kostbaar ambt dat het leven van de Kerk verrijkt. Het zijn geen "halve priesters", maar gewijde ambtsdragers met hun eigen identiteit en zending: het Woord, de liturgie en de liefde dienen. Sommigen zijn op weg naar het priesterschap; anderen, zoals de permanente, zijn een levend teken van de dienst van Christus midden in de wereld.
Vanuit de Stichting CARF danken we iedereen voor hun gulle toewijding en moedigen we onze weldoeners aan om de vorming van roepingen op alle niveaus te blijven steunen. Want een Kerk met goed gevormde dienaren is een Kerk die meer leeft, heiliger is en dichter bij ons staat.
