El nazismo no solo se crearía instituciones para su desarrollo, como la Sociedad Alemana para la Higiene Racial (1904), sino que países tan democráticos como Estados Unidos, Dinamarca o Suecia aprobaron leyes restrictivas para los portadores de enfermedades hereditarias que llegarían hasta la esterilización forzosa, eugenesia y eutanasia.
Estas ideas –de eugenesia y eutanasia, sin llamarlas así– calaron en algunos dirigentes nacionalsocialistas, Adolf Hitler incluido, deseosos de afirmar la supremacía de la raza aria librándola de cualquier posible mácula.
Más allá de las teorías y los objetivos plasmados en innumerables libros, la primera medida oficial tuvo lugar el 14 de julio de 1933, apenas transcurrido medio año desde su llegada al poder en Alemania, con uchwalenie ustawy o ochronie zdrowia dziedzicznego.
Establecía que quienes sufrieran de “imbecilidad congénita, esquizofrenia, demencia maniacodepresiva, epilepsia hereditaria, enfermedad de Huntington [...] y alcoholismo agudo” debían ser esterilizados, y se crearon tribunales especiales para velar por su cumplimiento. ¿Es o no es esto una forma de eutanasia y eugenesia?
Mimo skarg Kościoła katolickiego i niektórych osobistości, przyjmuje się, że między W latach 1933-1945 około 400.000 Niemców zostało poddanych przymusowej sterylizacji.. Uwzględniono również inne przypadki nieprzewidziane w ustawie, jak np. dzieci niemieckich matek i francuskich żołnierzy kolonialnych urodzone w Zagłębiu Ruhry podczas okupacji galijskiej (1923-25).
Ale jak wyznał sam Hitler w 1935 roku dr Gerhardowi Wagnerowi, przywódcy Narodowosocjalistycznego Stowarzyszenia Lekarzy Niemieckich, był on wydawało się, że trzeba iść dalej, nawet jeśli sytuacja jeszcze na to nie pozwalała.. Trzeba było podjąć kroki, aż nadejdzie właściwy czas, a ten czas nadejdzie wraz z dźwiękiem bębnów wojennych.
Plakat z konferencji na temat eugeniki z 1921 roku, pokazujący stany USA, które wprowadziły ustawy sterylizacyjne.
20 lutego 1939 r. w małym saksońskim miasteczku Pomssen urodził się Gerhard Kretchmar. To, co miało być radością dla jego rodziców, Richarda i Liny, zamieniło się w rozpacz. Brakowało mu ręki i nogi, był niewidomy i cierpiał na inne patologie. Kiedy skonsultował się z lekarzem rodzinnym, ten powiedział, że najlepszą rzeczą, jaka może się zdarzyć, jest jego śmierć.
Przekonani narodowi socjaliści, rodzice złożyli w tej sprawie petycję do Hitlera, biorąc pod uwagę, że eutanasia-eugenesia był nielegalny. Kanclerz przychylił się do prośby i wysłał do Lipska swojego osobistego lekarza, Karla Brandta, aby zebrał wszystkie informacje i podjął działania, jeśli uzna to za stosowne. 25 lipca 1939 roku, za przyzwoleniem wszystkich, dziecko zmarło po podaniu zastrzyku Luminalu.
Możliwe, przekonanie, że szeroka część niemieckiego społeczeństwa zrozumie la ampliación de las medidas eugenésicas movió al régimen a dar un paso más. Días antes, a cuenta del caso, había tenido lugar una reunión secreta en una villa en la berlinesa Tiergartenstrasse, 4.
En el encuentro, presidido por el propio Brandt y Philipp Bouhler, jefe de la Cancillería del Führer en el NSDAP, participaron distintos miembros del Ministerio del Interior, así como prestigiosos médicos y psiquiatras.
Tam postawił sobie za cel establecer un programa de eutanasia-eugenesia a gran escala oddziaływanie na pacjenci incurables, en el argot nazi, 'vidas indignas de ser vividas', y así poder darles una 'muerte misericordiosa'.
W dyskusji rozważano możliwość wprowadzenia ustawy o eutanazji, ale stwierdzono, że duża część społeczeństwa, zwłaszcza kościoły, nie zrozumie jej. Postanowiono wówczas podjąć te działania w sposób dyskretny i ukryty, para que no se pudiera hablar de asesinato.
Una de las primeras fue la creación del Comité del Reich para el registro científico de enfermedades hereditarias y congénitas, que elaboraría un censo de los recién nacidos con deficiencias.
La reunión final tuvo lugar el 5 de septiembre. En ella se exhibió un documento firmado el día 1 (fecha de la invasión de Polonia) por Hitler que señalaba: «El Reichsleiter y el doctor en medicina Brandt están encargados, bajo su responsabilidad, de extender las atribuciones de ciertos médicos que serán designados nominalmente.
Estos mogą udzielić miłosiernej śmierci chorym, których uznali za nieuleczalnie chorych według możliwie najbardziej rygorystycznej oceny". Wszyscy myśleli, że niemiecka opinia publiczna, zajęta wojną, nie zwróci na to uwagi.
W tym samym czasie zorganizowano kampanię, której celem było uświadomienie społeczeństwu niemieckiemu drenażu gospodarki i społeczeństwa que suponía mantener con vida a estas personas.
De los libros y folletos se pasaría a cortometrajes como Das Erbe (La herencia, Carl Hartmann, 1935), y a exitosos largometrajes como Ich klage an (Yo acuso, Wolfgang Liebeneiner, 1941).
W międzyczasie w szkołach dzieci otrzymywały takie zadania: "Jeśli utrzymanie szpitala dla nieuleczalnie chorych psychicznie kosztuje 500 000 marek rocznie, a budowa domu dla pracującej rodziny 10 000 marek, Ile domów jednorodzinnych można by wybudować rocznie za to, co jest marnowane na azyl?".
Karl Brandt, osobisty lekarz Hitlera i organizator Akcji T-4.
Operację rozpoczęto pod nazwą Aktion T-4, od nazwy posiadłości przy Tiergartenstrasse, w której się znajdowała. Szpitale i sanatoria psychiatryczne w całej Rzeszy zostały zmuszone do zgłaszania pacjentów uznanych za nieuleczalnie chorych..
. Musieli to zrobić poprzez formularz ustalony przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych, który obejmował trzy grupy:
Gdy akta dotarły, trzech lekarzy przejrzało je i zaznaczyło pole, które decydowało o przyszłości danej osoby. Czerwony krzyż oznaczał śmierć, niebieski krzyż - życie, a znak zapytania - wątpliwości co do przyszłej rewizji.
Pierwsi byli odbierani przez duże szare autobusy Deutsche Post, poczty, których cechą szczególną było to, że okna były przyciemniane na czarno.
Wkrótce po przeniesieniu pacjentów, ich rodziny otrzymały nowy list informujący o śmierci.
Celem podróży był jeden z sześciu ośrodków gazowania: Grafeneck, Hartheim, Sonnenstein, Brandenburg, Bernburg i Hadamar. Tutaj przeprowadzono następujące czynności pobieżne oględziny, które uchroniły niewielu od natychmiastowej śmierci. U bardzo małych dzieci usunięto je za pomocą zastrzyków z morfiny lub skopolaminy.
Chociaż rodzina została powiadomiona o przeniesieniu, nie podano wielu szczegółów. Al cabo de poco, recibía una nueva carta informando de la defunción y su supuesta causa, y anunciando que el cadáver había sido incinerado por motivos de salud pública.
En algunos casos se añadían las cenizas, y en otros se daba un corto plazo para que pudieran ser recogidas por los familiares.
Liczba dotkniętych grup stale rosła. Dyrektywa zobowiązała lekarzy i położne do zgłaszania dzieci urodzonych z wadami rozwojowymi.Wkrótce potem poinformowano rodziców o istnieniu specjalnych sanatoriów dla ich opieki i rehabilitacji, a także uzyskano ich zgodę na przeniesienie do ośrodków, z których prawie nikt nie wracał.
Karl Brandt (z prawej) z Adolfem Hitlerem i Martinem Bormannem. Bundesarchiv, Bild 183-H0422-0502-001 / CC-BY-SA 3.0
Las cartas de condolencia, por otra parte, no siempre resultaban convincentes. Algunas contenían errores de sexo o edad, y las patologías del difunto no siempre casaban con la causa de la muerte. A veces la urna estaba vacía, o había dos urnas para una misma persona.
La presión sobre el personal de los centros comenzó a ser excesiva, y W wioskach sąsiadujących z sanatoriami zaczęły się rozchodzić plotki.
Już 19 marca 1940 r, Theophil Wurm, protestancki biskup Wirtembergii, wysłał list do Ministra Spraw Wewnętrznych z prośbą o wyjaśnienie. Seguirían otros, mientras las familias se mostraban cada vez más reacias a los traslados.
Sin embargo, el aldabonazo a la Aktion T-4 lo puso el obispo de Münster, Clemens August von Galen, en su homilía del 3 de agosto de 1941.
Biskup Clemens August von Galen.
W kazaniu, które zostało odtworzone w niektórych parafiach diecezji, von Galen powiedział: "Istnieje powszechne podejrzenie, graniczące z pewnością, że tak wiele niespodziewanych zgonów wśród pacjentów umysłowych nie wynika z przyczyn naturalnych, sino que han estado deliberadamente programadas, y que los oficiales, siguiendo el precepto según el cual está permitido destruir ‘vidas que no merecen ser vividas’, matan a personas inocentes, si se decide que estas vidas no tienen valor para el pueblo y para el Estado.
Es una doctrina terrible que usprawiedliwia mordowanie niewinnych ludziktóra daje carte blanche na zabijanie inwalidów, osób zdeformowanych, przewlekle chorych, osób starszych niezdolnych do pracy i chorych na nieuleczalną chorobę.
La denuncia no podía ser más alta y clara, e hizo mella. La oposición a las medidas eutanásico-eugenésicas arreció, al tiempo que el nerviosismo de los ejecutivos de la Aktion T-4 aumentaba.
Inmerso en la campaña contra la URSS, Hitler no quería ningún malestar social en la retaguardia, por lo que no le quedó más remedio que suspender 'oficialmente' la operación el 24 de agosto de 1941.
Se llevaban para entonces registradas 70.273 víctimas. Sin embargo, recientes estudios sugieren que la operación continuó de forma encubierta y con otros métodos.
Aunque los traslados cesaron, una inyección mortal, la intoxicación con medicamentos o la inanición sustituyeron al gas. Liczba ofiar prawdopodobnie nigdy nie będzie znana, aunque muy bien podrían rondar las 200.000.
Publicado originalmente en La Vanguardia.
