In dit Jubeljaar van de Hoop vroeg de paus zich af: "Wat is Gods opvoedingsmethode? En hij antwoordde: het is die van nabijheid en nabijheid, de essentie is fundamenteel in dit opvoedingsproces". Zo begon Franciscus zijn toespraak tot een groep Italiaanse katholieke onderwijzers op 4 januari 2025
Tegen de achtergrond van de nabijheid, medeleven en tederheid, kenmerken van Gods "stijl", wordt beschreven goddelijke pedagogieAls een leraar die de wereld van zijn leerlingen binnengaat, kiest God ervoor om onder de mensen te leven om te onderwijzen door de taal van leven, liefde en essentie. Jezus werd geboren in een toestand van armoede en eenvoud: dit roept ons op tot een pedagogie die waarde hecht aan wat essentieel is en nederigheid, kosteloosheid en welkom centraal stelt".
Die van God," zegt Franciscus, "is een pedagogie van de gaveeen oproep aan leven in gemeenschap met Hem en met elkaar, als onderdeel van een project van universele broederschapeen project waarbij de familie neemt een centrale en onvervangbare plaats in". Het is een onderwijskundige synthese van de hoofdlijnen van zijn pontificaat.
De pedagogie van God, vervolgt hij, is "een uitnodiging om te erkennen de waardigheid van elke persoon, te beginnen met de afgedankten en gemarginaliseerden, zoals herders tweeduizend jaar geleden werden behandeld, en de waarde van elke levensfase te waarderen, inclusief de kindertijd. Het gezin staat centraal, laten we dat niet vergeten!" (cf. Verklaring van het Dicasterium voor de Geloofsleer, Waardigheid in het oneindige, 8-IV-2024)
Hoe ziet verlicht onderwijs eruit in de jubileum van hoop?
"Het Jubileum heeft de onderwijs- en schoolwereld veel te zeggen. In feite heeft het Jubileum veel te zeggen aan de wereld van onderwijs en scholen, pelgrims van hoop zijn alle personen die op zoek naar de zin van hun leven en ook die de jongsten helpen om deze weg in te slaan.
Francis benadrukt het bewijs dat onderwijs staat de essentie centraalDe essentie, ondersteund door de ervaring van de menselijke geschiedenis, dat mensen kunnen rijpen en groeien. En deze essentie ondersteunt de opvoeder in zijn taak:
"Een goede leraar is een man of vrouw van essentie, want is met vertrouwen en geduld toegewijd aan een project van menselijke groei.. De essentie is niet naïef, is geworteld in de realiteit, gesteund door de overtuiging dat elke educatieve inspanning waarde heeft en dat ieder mens een waardigheid en een roeping heeft die het verdient om gekoesterd te worden.
Kortom, en dit is de kern van het discours: "De essentie is de motor die de opvoeder in stand houdt. in hun dagelijkse inzet, zelfs bij moeilijkheden en mislukkingen".
Maar, vraagt de paus, "hoe kunnen we de hoop niet verliezen en haar elke dag koesteren?"
Zijn advies begint met de persoonlijke relatie van de opvoeder met de leraar en de partner van leraren en leerlingen: "...de leraar en de leerling zijn hetzelfde...".Houd je ogen gericht op Jezus, leraar en metgezel onderweg.Zo kun je echt pelgrims van essentie zijn. Denk aan de mensen die je op school ontmoet, kinderen en volwassenen".
Het stond al in de Bull voor de bijeenroeping van het Jubileum: ".Iedereen wacht. In het hart van ieder mens nestelt zich de essentie als een verlangen en verwachting van het goede, zelfs in onwetendheid over wat morgen zal brengen" (Spes non confundit, 1).
Voortbordurend op dat argument in aansluiting op de encycliek SalviPaus Benedictus XVI, Franciscus zegt: "Deze menselijke essenties, door ieder van jullie - de opvoeders - kunnen ze de Christelijke essentiede essentie die geboren is uit geloof en leeft uit naastenliefde".. En, benadrukt hij: "laten we niet vergeten: de essentie stelt niet teleur. Optimisme stelt teleur, maar de essentie stelt niet teleur. Een essentie die alle menselijke verlangens overtreft, omdat het geesten en harten opent voor leven en eeuwige schoonheid".
Hoe kan dit concreet worden gedaan op christelijk geïnspireerde scholen of hogescholen?
Dit is het voorstel van Franciscus: "Jullie zijn geroepen om het volgende uit te werken en door te geven een nieuwe cultuur, gebaseerd op de vergadering tussen generaties, in de inclusiein de onderscheiding van het ware, het goede en het mooie; een cultuur van het ware, het goede en het mooie. verantwoordelijkheiden collectief, om de uitdaging aangaanDe EU wordt geconfronteerd met mondiale uitdagingen zoals de ecologische, sociale en economische crises, en de grote uitdaging van Vrede. Vrede kan worden 'ingebeeld' op school, dat wil zeggen, de fundamenten leggen van een meer rechtvaardige en broederlijke wereld, met de bijdrage van alle disciplines en de creativiteit van kinderen en jongeren.
Het is, zoals we kunnen zien, een scherpzinnig en welbespraakt voorstel: christelijke hoop gaat uit van al onze hoop (vooral vrede); het is een actieve en verantwoordelijke hoop die werkt voor een nieuwe cultuur; het vereist dialoog en interdisciplinariteit (cf. ap. const. Veritatis gaudiium, 4c), onderscheidingsvermogen en creativiteit, die van leerkrachten op leerlingen moeten worden overgedragen.
Het is een veeleisend maar geen utopisch voorstel. Het hangt allemaal af van de kwaliteit van onze hoop (die van elke opvoeder, van elk gezin, van elke onderwijsgemeenschap). Dit is de drijvende kracht.
De paus sluit af met een beroep op onderwijstradities en moedigt opvoeders aan om samen te werken:
"Vergeet nooit waar je vandaan komt, maar loop niet met je hoofd naar achteren, treurend over vroeger. Denk meer aan het heden van de school, die de toekomst van de samenleving is, midden in een epochale transformatie. Denk aan in jonge leerkrachten die hun eerste stappen op school zetten en in gezinnen die zich alleen voelen staan in hun onderwijstaak. Stel aan ieder je eigen educatieve en associatieve stijl voor met nederigheid en nieuwheid".
Essentie, in de mate van haar kwaliteit, is de drijvende kracht achter onderwijs.
De heer Ramiro Pellitero Iglesias, Professor Pastorale Theologie aan de Faculteit Theologie van de Universiteit van Navarra.
