El nazismo no solo se crearía instituciones para su desarrollo, como la Sociedad Alemana para la Higiene Racial (1904), sino que países tan democráticos como Estados Unidos, Dinamarca o Suecia aprobaron leyes restrictivas para los portadores de enfermedades hereditarias que llegarían hasta la esterilización forzosa, eugenesia y eutanasia.
Estas ideas –de eugenesia y eutanasia, sin llamarlas así– calaron en algunos dirigentes nacionalsocialistas, Adolf Hitler incluido, deseosos de afirmar la supremacía de la raza aria librándola de cualquier posible mácula.
Más allá de las teorías y los objetivos plasmados en innumerables libros, la primera medida oficial tuvo lugar el 14 de julio de 1933, apenas transcurrido medio año desde su llegada al poder en Alemania, con την ψήφιση του νόμου για την προστασία της κληρονομικής υγείας.
Establecía que quienes sufrieran de “imbecilidad congénita, esquizofrenia, demencia maniacodepresiva, epilepsia hereditaria, enfermedad de Huntington [...] y alcoholismo agudo” debían ser esterilizados, y se crearon tribunales especiales para velar por su cumplimiento. ¿Es o no es esto una forma de eutanasia y eugenesia?
Παρά τις καταγγελίες της Καθολικής Εκκλησίας και ορισμένων προσωπικοτήτων, θεωρείται ότι μεταξύ 1933 και 1945 περίπου 400.000 Γερμανοί υποβλήθηκαν σε αναγκαστική στείρωση.. Περιλήφθηκαν και άλλες περιπτώσεις που δεν προβλέπονταν στο νόμο, όπως τα παιδιά Γερμανίδων μητέρων και Γάλλων αποικιοκρατών στρατιωτών που γεννήθηκαν στο Ρουρ κατά τη διάρκεια της γαλλικής κατοχής (1923-25).
Αλλά, όπως ο ίδιος ο Χίτλερ ομολόγησε το 1935 στον Δρ Γκέρχαρντ Βάγκνερ, τον ηγέτη της Εθνικοσοσιαλιστικής Εταιρείας Γερμανών Ιατρών, ήταν φαινόταν απαραίτητο να προχωρήσουμε περαιτέρω, ακόμη και αν η κατάσταση δεν το επέτρεπε ακόμη.. Έπρεπε να γίνουν βήματα μέχρι να έρθει η κατάλληλη στιγμή, και αυτή η στιγμή θα ερχόταν με τον ήχο των πολεμικών τυμπάνων.
Μια αφίσα από ένα συνέδριο του 1921 για την ευγονική, όπου παρουσιάζονται οι πολιτείες των ΗΠΑ που είχαν εφαρμόσει νόμους περί στείρωσης.
Στις 20 Φεβρουαρίου 1939, ο Gerhard Kretchmar γεννήθηκε στη μικρή σαξονική πόλη Pomssen. Αυτό που υποτίθεται ότι θα ήταν χαρά για τους γονείς του, τον Ρίχαρντ και τη Λίνα, μετατράπηκε σε απόγνωση. Του έλειπε ένα χέρι και ένα πόδι, ήταν τυφλός και έπασχε από άλλες παθολογικές καταστάσεις. Όταν συμβουλεύτηκε τον οικογενειακό του γιατρό, εκείνος του είπε ότι το καλύτερο που θα μπορούσε να του συμβεί ήταν να πεθάνει.
Πεπεισμένοι εθνικοσοσιαλιστές, οι γονείς υπέβαλαν σχετική αίτηση στον Χίτλερ, δεδομένου ότι η eutanasia-eugenesia ήταν παράνομη. Ο καγκελάριος συμφώνησε με το αίτημα, στέλνοντας τον προσωπικό του γιατρό, Καρλ Μπραντ, στη Λειψία για να συγκεντρώσει όλες τις πληροφορίες και να ενεργήσει αν το έκρινε σκόπιμο. Στις 25 Ιουλίου 1939, με τη συγκατάθεση όλων, το παιδί πέθανε αφού του χορηγήθηκε ένεση Luminal.
Ενδεχομένως, την πεποίθηση ότι ένα ευρύ τμήμα της γερμανικής κοινωνίας θα καταλάβαινε la ampliación de las medidas eugenésicas movió al régimen a dar un paso más. Días antes, a cuenta del caso, había tenido lugar una reunión secreta en una villa en la berlinesa Tiergartenstrasse, 4.
En el encuentro, presidido por el propio Brandt y Philipp Bouhler, jefe de la Cancillería del Führer en el NSDAP, participaron distintos miembros del Ministerio del Interior, así como prestigiosos médicos y psiquiatras.
Εκεί έθεσε ως στόχο του να establecer un programa de eutanasia-eugenesia a gran escala που επηρεάζουν το ασθενείς incurables, en el argot nazi, 'vidas indignas de ser vividas', y así poder darles una 'muerte misericordiosa'.
Κατά τη συζήτηση εξετάστηκε η δυνατότητα σύνταξης ενός νόμου για την ευθανασία, αλλά διαπιστώθηκε ότι ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού, ιδίως οι εκκλησίες, δεν θα τον κατανοούσε. Στη συνέχεια αποφασίστηκε να ληφθούν αυτά τα μέτρα με διακριτικό και κρυφό τρόπο, para que no se pudiera hablar de asesinato.
Una de las primeras fue la creación del Comité del Reich para el registro científico de enfermedades hereditarias y congénitas, que elaboraría un censo de los recién nacidos con deficiencias.
La reunión final tuvo lugar el 5 de septiembre. En ella se exhibió un documento firmado el día 1 (fecha de la invasión de Polonia) por Hitler que señalaba: «El Reichsleiter y el doctor en medicina Brandt están encargados, bajo su responsabilidad, de extender las atribuciones de ciertos médicos que serán designados nominalmente.
Estos μπορούν να επιφυλάσσουν ελεήμονα θάνατο στους αρρώστους που έχουν κρίνει ως ανίατους σύμφωνα με την αυστηρότερη δυνατή αξιολόγηση". Όλοι πίστευαν ότι το γερμανικό κοινό, απασχολημένο με τον πόλεμο, θα του έδινε ελάχιστη σημασία.
Ταυτόχρονα, οργανώθηκε μια εκστρατεία για να να ευαισθητοποιήσει τη γερμανική κοινωνία σχετικά με την οικονομική και κοινωνική επιβάρυνση της οικονομίας και της κοινωνίας que suponía mantener con vida a estas personas.
De los libros y folletos se pasaría a cortometrajes como Das Erbe (La herencia, Carl Hartmann, 1935), y a exitosos largometrajes como Ich klage an (Yo acuso, Wolfgang Liebeneiner, 1941).
Εν τω μεταξύ, στα σχολεία, τα παιδιά αντιμετώπιζαν προβλήματα όπως το εξής: "Αν κοστίζει 500.000 μάρκα το χρόνο για να συντηρηθεί ένα ψυχιατρείο για ανίατους ψυχικά ασθενείς και 10.000 μάρκα το χρόνο για να χτιστεί ένα σπίτι για μια εργαζόμενη οικογένεια, Πόσες οικογενειακές κατοικίες θα μπορούσαν να χτιστούν ετησίως με αυτά που σπαταλούνται για το άσυλο;".
Karl Brandt, προσωπικός γιατρός του Χίτλερ και οργανωτής της δράσης Τ-4.
Η επιχείρηση ξεκίνησε με την ονομασία Aktion T-4, από το αρχοντικό στην Tiergartenstrasse όπου είχε την έδρα της. Τα νοσοκομεία και τα ψυχιατρικά σανατόρια σε όλο το Ράιχ ήταν υποχρεωμένα να αναφέρουν τους ασθενείς που θεωρούνταν ανίατοι..
. Έπρεπε να το πράξουν μέσω ενός εντύπου που καθόρισε το Υπουργείο Εσωτερικών, το οποίο περιελάμβανε τρεις ομάδες:
Μόλις έφτασαν οι φάκελοι, τρεις γιατροί τους εξέτασαν και έβαλαν ένα τετραγωνάκι που αποφάσιζε για το μέλλον του ενδιαφερόμενου. Ένας κόκκινος σταυρός σήμαινε το θάνατο, ένας μπλε σταυρός σήμαινε τη ζωή και ένα ερωτηματικό σήμαινε την αμφιβολία για τη μελλοντική αναθεώρηση.
Οι πρώτοι παραλήφθηκαν από μεγάλα γκρίζα λεωφορεία που χρησιμοποιούσε η Deutsche Post, η ταχυδρομική υπηρεσία, τα οποία είχαν την ιδιαιτερότητα να έχουν μαύρα φιμέ τζάμια.
Λίγο μετά τη μεταφορά των ασθενών, οι οικογένειές τους έλαβαν νέα επιστολή που τους ενημέρωνε για το θάνατό τους.
Ο προορισμός ήταν ένα από τα έξι κέντρα αερίων: Grafeneck, Hartheim, Sonnenstein, Brandenburg, Bernburg και Hadamar. Εδώ, γίνονταν τα εξής μια πρόχειρη οπτική εξέταση που γλίτωσε λίγους από τον άμεσο θάνατο. Τα πολύ μικρά παιδιά απομακρύνθηκαν με ενέσεις μορφίνης ή σκοπολαμίνης.
Αν και η οικογένεια ενημερώθηκε για τη μεταφορά, δεν προστέθηκαν πολλές λεπτομέρειες. Al cabo de poco, recibía una nueva carta informando de la defunción y su supuesta causa, y anunciando que el cadáver había sido incinerado por motivos de salud pública.
En algunos casos se añadían las cenizas, y en otros se daba un corto plazo para que pudieran ser recogidas por los familiares.
Ο αριθμός των ομάδων που επηρεάζονται αυξάνεται σταθερά. Μια οδηγία υποχρέωνε τους γιατρούς και τις μαίες να αναφέρουν τα μωρά που γεννιούνται με δυσμορφίες.Λίγο αργότερα, οι γονείς ενημερώθηκαν για την ύπαρξη ειδικών σανατορίων για τη φροντίδα και την αποκατάστασή τους και ζητήθηκε η άδειά τους για τη μεταφορά τους σε κέντρα από τα οποία δεν επέστρεψε σχεδόν κανείς.
Ο Karl Brandt (δεξιά) με τον Αδόλφο Χίτλερ και τον Martin Bormann. Bundesarchiv, Bild 183-H0422-0502-001 / CC-BY-SA 3.0
Las cartas de condolencia, por otra parte, no siempre resultaban convincentes. Algunas contenían errores de sexo o edad, y las patologías del difunto no siempre casaban con la causa de la muerte. A veces la urna estaba vacía, o había dos urnas para una misma persona.
La presión sobre el personal de los centros comenzó a ser excesiva, y Οι φήμες άρχισαν να διαδίδονται στα χωριά που γειτνίαζαν με τα σανατόρια.
Ήδη από τις 19 Μαρτίου 1940, Ο Theophil Wurm, προτεστάντης επίσκοπος της Βυρτεμβέργης, έστειλε επιστολή στον υπουργό Εσωτερικών ζητώντας εξηγήσεις.. Seguirían otros, mientras las familias se mostraban cada vez más reacias a los traslados.
Sin embargo, el aldabonazo a la Aktion T-4 lo puso el obispo de Münster, Clemens August von Galen, en su homilía del 3 de agosto de 1941.
Επίσκοπος Clemens August von Galen.
Στο κήρυγμα, το οποίο αναπαράχθηκε σε ορισμένες ενορίες της επισκοπής, ο φον Γκάλεν είπε: "Υπάρχει μια ευρέως διαδεδομένη υποψία, που αγγίζει τα όρια της βεβαιότητας, ότι τόσοι πολλοί απροσδόκητοι θάνατοι μεταξύ ψυχικά ασθενών δεν οφείλονται σε φυσικά αίτια, sino que han estado deliberadamente programadas, y que los oficiales, siguiendo el precepto según el cual está permitido destruir ‘vidas que no merecen ser vividas’, matan a personas inocentes, si se decide que estas vidas no tienen valor para el pueblo y para el Estado.
Es una doctrina terrible que δικαιολογεί τη δολοφονία αθώων ανθρώπωνπου δίνει το ελεύθερο να σκοτώνονται οι ανάπηροι, οι παραμορφωμένοι, οι χρονίως πάσχοντες, οι ηλικιωμένοι που δεν μπορούν να εργαστούν και οι ασθενείς που πάσχουν από ανίατη ασθένεια.
La denuncia no podía ser más alta y clara, e hizo mella. La oposición a las medidas eutanásico-eugenésicas arreció, al tiempo que el nerviosismo de los ejecutivos de la Aktion T-4 aumentaba.
Inmerso en la campaña contra la URSS, Hitler no quería ningún malestar social en la retaguardia, por lo que no le quedó más remedio que suspender 'oficialmente' la operación el 24 de agosto de 1941.
Se llevaban para entonces registradas 70.273 víctimas. Sin embargo, recientes estudios sugieren que la operación continuó de forma encubierta y con otros métodos.
Aunque los traslados cesaron, una inyección mortal, la intoxicación con medicamentos o la inanición sustituyeron al gas. Ο αριθμός των θυμάτων μάλλον δεν θα γίνει ποτέ γνωστός, aunque muy bien podrían rondar las 200.000.
Publicado originalmente en La Vanguardia.
