Σε αυτό το Ιωβηλαίο Έτος της Ελπίδας, ο Πάπας αναρωτήθηκε: "Ποια είναι η μέθοδος εκπαίδευσης του Θεού; Και απάντησε: είναι αυτή της εγγύτητας και της εγγύτητας, η ουσία είναι θεμελιώδης σε αυτή την εκπαιδευτική διαδικασία". Με αυτόν τον τρόπο ο Φραγκίσκος ξεκίνησε το ομιλία σε ομάδα Ιταλών καθολικών εκπαιδευτικών στις 4 Ιανουαρίου 2025
Με φόντο το σκηνικό της εγγύτητα, συμπόνια και τρυφερότητα, χαρακτηριστικά του "στυλ" του Θεού, περιγράφεται θεία παιδαγωγικήΩς δάσκαλος που μπαίνει στον κόσμο των μαθητών του, ο Θεός επιλέγει να ζήσει ανάμεσα στους ανθρώπους για να διδάξει. μέσα από τη γλώσσα της ζωής, της αγάπης και της ουσίας. Ο Ιησούς γεννήθηκε σε μια κατάσταση φτώχειας και απλότητας: αυτό μας καλεί σε μια παιδαγωγική που εκτιμά το ουσιώδες και θέτει την ταπεινότητα, την αχαριστία και την ευπρόσδεκτη υποδοχή στο επίκεντρό της".
Του Θεού", επισημαίνει ο Φραγκίσκος, "είναι μια παιδαγωγική του δώρουένα κάλεσμα στην ζώντας σε κοινωνία μαζί Του και μεταξύ μας, ως μέρος ενός σχεδίου παγκόσμια αδελφότηταένα έργο στο οποίο η οικογένεια κατέχει κεντρική και αναντικατάστατη θέση". Πρόκειται για μια σύνθεση, με εκπαιδευτικούς όρους, των κύριων γραμμών του ποντιφικού του έργου.
Η παιδαγωγική του Θεού, συνεχίζει, είναι "μια πρόσκληση να αναγνωρίσουμε την αξιοπρέπεια κάθε ατόμου, ξεκινώντας από τους απορριφθέντες και τους περιθωριοποιημένους, όπως αντιμετωπίζονταν οι βοσκοί πριν από δύο χιλιάδες χρόνια, και να εκτιμήσουμε την αξία κάθε σταδίου της ζωής, συμπεριλαμβανομένης της παιδικής ηλικίας. Η οικογένεια βρίσκεται στο επίκεντρο, ας μην την ξεχνάμε!" (πρβλ. Διακήρυξη του Δικατείου για τη Διδασκαλία της Πίστεως, Dignitas infinita, 8-IV-2024)
Πώς φαίνεται η πεφωτισμένη εκπαίδευση στο Ιωβηλαίο της ελπίδας?
"Το Ιωβηλαίο έχει πολλά να πει στον κόσμο της εκπαίδευσης και των σχολείων. Στην πραγματικότητα, το Ιωβηλαίο έχει πολλά να πει στον κόσμο της εκπαίδευσης και των σχολείων, προσκυνητές της ελπίδας είναι όλα τα πρόσωπα που αναζητούν νόημα στη ζωή τους και επίσης που βοηθούν τους νεότερους να ακολουθήσει αυτόν τον δρόμο.
Ο Φράνσις υπογραμμίζει τα στοιχεία που η εκπαίδευση ασχολείται κεντρικά με την ουσίαΗ ουσία, που υποστηρίζεται από την εμπειρία της ανθρώπινης ιστορίας, ότι οι άνθρωποι μπορούν να ωριμάσουν και να αναπτυχθούν. Και αυτή η ουσία στηρίζει τον εκπαιδευτικό στο έργο του:
"Ένας καλός δάσκαλος είναι ένας άντρας ή μια γυναίκα με ουσία, επειδή έχει δεσμευτεί με αυτοπεποίθηση και υπομονή σε ένα έργο ανθρώπινης ανάπτυξης.. Η ουσία του δεν είναι αφελής, έχει τις ρίζες της στην πραγματικότητα και στηρίζεται στην πεποίθηση ότι κάθε εκπαιδευτική προσπάθεια έχει αξία και ότι κάθε άνθρωπος έχει αξιοπρέπεια και κλίση που αξίζει να καλλιεργηθεί.
Εν ολίγοις, και αυτό είναι το επίκεντρο της συζήτησης: "Η ουσία είναι ο κινητήρας που συντηρεί τον εκπαιδευτικό. στην καθημερινή τους δέσμευση, ακόμη και στις δυσκολίες και τις αποτυχίες".
Αλλά, αναρωτιέται ο Πάπας, "πώς μπορούμε να μην χάνουμε την ελπίδα και να την τρέφουμε καθημερινά;"
Οι συμβουλές του ξεκινούν από την προσωπική σχέση του εκπαιδευτικού με τον δάσκαλο και συνεργάτη των εκπαιδευτικών και των μαθητών: "...ο δάσκαλος και ο μαθητής είναι το ίδιο...".Κρατήστε τα μάτια σας προσηλωμένα στον Ιησού, δάσκαλο και συνοδοιπόρο στο δρόμο.Αυτό σας επιτρέπει να είστε πραγματικά προσκυνητές της ουσίας. Σκεφτείτε τους ανθρώπους που συναντάτε στο σχολείο, παιδιά και ενήλικες".
Είχε ήδη δηλωθεί στη βούλα για τη σύγκληση του Ιωβηλαίου: ".Όλοι περιμένουν. Στην καρδιά κάθε ανθρώπου φωλιάζει η ουσία ως επιθυμία και προσδοκία του καλού, ακόμη και σε άγνοια του τι θα φέρει το αύριο" (Spes non confundit, 1).
Με βάση αυτό το επιχείρημα σε συνέχεια της εγκυκλίου Spe salviΟ Πάπας Βενέδικτος ΙΣΤ', ο Φραγκίσκος λέει: "Αυτά τα ανθρώπινη ουσία, μέσα από τον καθένα από εσάς - τους εκπαιδευτικούς - μπορούν να βρουν το Χριστιανική ουσίαη ουσία που γεννιέται από την πίστη και ζει με τη φιλανθρωπία".. Και, υπογραμμίζει: "ας μην ξεχνάμε: η ουσία δεν απογοητεύει. Η αισιοδοξία απογοητεύει, αλλά η ουσία δεν απογοητεύει. Μια ουσία που ξεπερνά κάθε ανθρώπινη επιθυμία, γιατί ανοίγει τα μυαλά και τις καρδιές στη ζωή και την αιώνια ομορφιά".
Πώς, συγκεκριμένα, μπορεί να γίνει αυτό σε σχολεία ή κολέγια χριστιανικής έμπνευσης;
Ιδού η πρόταση του Φραγκίσκου: "Καλείστε να επεξεργαστείτε και να μεταδώσετε μια νέα κουλτούρα, με βάση το συνάντηση μεταξύ των γενεών, στο ένταξηστο διάκριση του αληθινού, του καλού και του ωραίου- μια κουλτούρα του αληθινού, του καλού και του ευθύνηκαι συλλογικά, προκειμένου να ανταποκριθείτε στην πρόκλησηΗ ΕΕ αντιμετωπίζει παγκόσμιες προκλήσεις, όπως η περιβαλλοντική, η κοινωνική και η οικονομική κρίση, και η μεγάλη πρόκληση της Ειρήνη. Η ειρήνη μπορεί να "φανταστεί" στο σχολείο, δηλαδή, θέτοντας τα θεμέλια ενός πιο δίκαιου και αδελφικού κόσμου, με τη συμβολή όλων των κλάδων και των δημιουργικότητα των παιδιών και των νέων.
Πρόκειται, όπως βλέπουμε, για μια αιχμηρή και ευκρινή πρόταση: η χριστιανική ελπίδα προϋποθέτει όλες τις ελπίδες μας (κυρίως την ειρήνη)- είναι μια ενεργή και υπεύθυνη ελπίδα που λειτουργεί για μια νέα κουλτούρα- απαιτεί διάλογο και διεπιστημονικότητα (βλ. ap. const. Veritatis gaudiium, 4γ), τη διάκριση και τη δημιουργικότητα, που πρέπει να μεταδίδονται από τους εκπαιδευτικούς στους μαθητές.
Πρόκειται για μια απαιτητική αλλά όχι ουτοπική πρόταση. Όλα εξαρτώνται από την ποιότητα της ελπίδας μας (κάθε εκπαιδευτικού, κάθε οικογένειας, κάθε εκπαιδευτικής κοινότητας). Αυτή είναι η κινητήρια δύναμη.
Ο Πάπας καταλήγει κάνοντας έκκληση στις εκπαιδευτικές παραδόσεις και ενθαρρύνοντας τους εκπαιδευτικούς να συνεργαστούν:
"Ποτέ μην ξεχνάτε από πού ήρθατε, αλλά μην περπατάτε με το κεφάλι γυρισμένο προς τα πίσω, θρηνώντας για τις παλιές μέρες. Σκεφτείτε περισσότερο το παρόν του σχολείου, το οποίο αποτελεί το μέλλον της κοινωνίας, εν μέσω μιας κοσμογονικής αλλαγής. Σκεφτείτε σε νέους εκπαιδευτικούς που κάνουν τα πρώτα τους βήματα στο σχολείο και σε οικογένειες που αισθάνονται μόνοι στο εκπαιδευτικό τους έργο. Προτείνετε στον καθένα το δικό σας εκπαιδευτικό και συντροφικό στυλ με ταπεινότητα και καινοτομία".
Η ουσία, στο βαθμό της ποιότητάς της, είναι η κινητήρια δύναμη της εκπαίδευσης.
Ο κ. Ramiro Pellitero Iglesias, Καθηγητής Ποιμαντικής Θεολογίας στη Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου της Ναβάρα.
