Dino Buzzati, op zoek naar God in de innerlijke woestijn

Op 28 januari 1972, 50 jaar geleden, stierf Dino Buzzati in de La Madonnina kliniek in Milaan. Een vooraanstaande naam in de Italiaanse journalistiek, verbonden aan Corriere della Sera.

Veelzijdig man, cultivator van kunst, muziek en de kunsten. Italiaanse literatuurDino Buzzati zal altijd herinnerd worden voor zijn roman De woestijn van de Tartaren. Een verhaal met een hoge symbolische waarde, een voorbeeld van de zgn. literatuur van het wachtenmet parallellen met Kafka's Het Kasteel en Beckett's Wachten op Godot.

De woestijn van de Tartaren

De hoofdpersoon is de officier Giovanni Drogo, bewaker van een fort waarboven een dreiging schuilt, die van de Tartaren, die obsessief aanwezig is maar zich nooit in de tijd manifesteert. Het resultaat is angst, droefheid en berusting, waarmee het leven wordt verlamd door een gebeurtenis die nooit plaatsvindt, en die, als het wel gebeurde, degenen die wachten zou treffen zonder de vitale toon om te reageren.

Dit is de kroniek van een hopeloos wachten, waarin veiligheid waardevoller is dan vrijheid, omdat vrijheid risico's impliceert, hoewel angst het nemen ervan vermijdt. Het leven wordt een frustratie, een innerlijke woestijn zonder verwachtingen. Como escribía Borges, el héroe del relato espera muchedumbres, aunque la realidad es que el desierto está vacío. Podría añadirse que is de roman over uitstel, een van de grootste gevaren van het menselijk bestaan.Het impliceert een afzien van het dagelijks leven en van doen wat op een bepaald moment gedaan moet worden.

Dino Buzzati deelde de methode van uitstel niet. Hij was een man met een groot plichtsbesef, van rustig en gedreven werken, maar tegelijkertijd was hij zeer emotioneel, want als kind had zijn lectuur hem op de paden van fantasie en verbeelding geleid. Hij had een christelijke opvoeding gehad, maar de vlam van het geloof was geleidelijk aan gedoofd.

De dichter Eugenio Montale schreef echter een overlijdensbericht waarin hij stelde dat Buzzati een naturaliter christiano was. Hij beweerde niet te geloven, maar zijn leven staat vol verwijzingen naar een zoektocht naar God.... Hij schreef zelfs een gedicht waarin hij bidt tot een God in wie hij niet gelooft, die hij oproept, maar ondanks alles "door de verschrikkelijke kracht van mijn ziel zal hij komen". Het probleem van God ligt volgens de schrijver echter in het geloof in het hiernamaals.

Wie niet in het hiernamaals gelooft, kan niet in God geloven. Dino Buzzati hield vol dat hij niet gelovig was, maar zoals een goed journalist stelde hij scherpe vragen aan degenen die wel geloofden. Dit was het geval met zuster Beniamina, een non die hem in de laatste maand van zijn leven verzorgde in de Milanese kliniek waar hij was opgenomen wegens alvleesklierkanker.

Hij had ook een boek op zijn nachtkastje, Pascal's Pensées, omdat hij zich identificeerde met de zoektocht naar de verborgen God waarover de Franse filosoof sprak. Net als Pascal verwierp Buzzati het cartesiaanse rationalisme, met zijn blind vertrouwen in de rede en het intellect, dat, of men het nu leuk vindt of niet, leidt tot het tussen haakjes plaatsen van God.

Op zoek naar God

Degene die God zoekt is iemand die de kwetsbaarheid van de mens beseft.het "denkende riet" waar Pascal naar verwijst. Deze zoektocht weerspiegelt de behoefte aan een schepper. In een vertrouwen aan een bevriende journalist wees Buzzati erop dat, zonder zijn schepper, "de mens een atoom is, verloren in de verlaten maalstroom van het universum".

Hij zei ook dat "het verlangen naar God in de mens is verzwakt en er een vreselijke leegte is ontstaan die de tragedie van de moderne wereld is". Toch wilde de schrijver in de kliniek niet oproepen tot een priesterZag hij het als een gemakkelijke oplossing om het gewicht van de fouten van zijn leven los te laten? Zeker, Dino Buzzatti had de woorden van de profeet Jesaja, vaak geciteerd door Pascal, die zeggen dat "Al zijn uw zonden als scharlaken, zij zullen wit worden als sneeuw." (Jes 1:18).

Echter, Dino Buzzati kuste het kruisbeeld rond zuster Beniamina's nek in haar laatste momenten.Op dezelfde dag, toen er een ongewone sneeuwval over Milaan viel, vroeg hij zijn vrouw hem te scheren, want hij wilde toonbaar zijn voor de belangrijkste bijeenkomst van zijn leven.

Een goede vriend van Buzzati, de priester David Maria Turoldo, schreef een gedicht waarin hij verwijst naar een atheïstische broer die op zoek gaat naar een God die hij hem niet weet te geven, maar aanbiedt om samen de woestijn over te steken. De woestijn heeft de eigenschap dat er vaak voetafdrukken in het zand staan.

In een vertrouwelijke brief van augustus 1971 aan Gioacchino Muccin, bisschop van Belluno, de geboortestad van Buzzati, zei de schrijver dat hij op Gods deur had geklopt en dat de deur was opengegaan, hoewel hij er ook aan toevoegde dat dit pas over tien jaar te tellen was.

Sommige critici van de werken van Dino Buzzati houden vol dat het zinloos is om er een vermeend christendom in te zoeken. Zij zien spiritisme, maar geen spiritualiteit of transcendentie. Aan de andere kant, Ik blijf achter met de stervende Buzzati die de Gekruisigde kust. Op zulke momenten kust men alleen waar men echt van houdt.