De kerk: een oase van menselijkheid

Veldhospitaal

De tekst legt de werking van dit "ziekenhuis" uit, de voorwaarden waarin het kan werken en de media waarop het kan rekenen.

Hij begint met het oproepen van oorlogsscenario's zoals de Eerste Wereldoorlog, waarin veel jonge mannen werden opgeroepen om te vechten in modderige loopgraven, en zich verplichtten om tegen hoge kosten te vechten voor meters grondgebied. "Bij het zien van verminking, vergiftiging, dood en vernietiging, samen met een mengeling van heldendom en wanhoop, ontmoetten zij de soldaten van de tegenpartij en ontdekten soms tot hun verbazing dat hun ervaringen identiek waren".

Te midden van het bloedbad, de gruwel en de chaos, de verwarring en de verbijsterende vragen," zegt de auteur, "stond het veldhospitaal. Het was een structuur die als door een wonder standhield, onder onmogelijke omstandigheden en onder voortdurend bombardement. Het overbelaste medische personeel werd voortdurend geconfronteerd met het drama van lijden en dood. Ze moesten snelle beslissingen, door zich te concentreren op wat zij het belangrijkst vonden...en zouden, met beperkte middelenpijnlijke chirurgische ingrepen.

En hier komt het eerste grote kenmerk dat op elk veldhospitaal kan worden toegepast: "Te midden van oorlog, die altijd een explosie van geweld en woede is, is een veldhospitaal een oase van menselijkheid". Ook omdat soldaten van beide kanten van het conflict vaak worden behandeld. Zij die kort daarvoor nog in een moorddadige strijd verwikkeld waren, bevonden zich nu als zieke mensen die verlangden naar een woord van hoop.

Christelijke" veldhospitalen

De auteur verwijst meer bepaald naar veldhospitalen geïnspireerd door de Christelijk geloof en zelfs katholiek: "Zij die dicht bij de dood zijn ontvangen biddend en sacramenteel viaticum -Eucharistische communie, die volgens het katholieke geloof de ontvanger verenigt met Christus, als vrucht van zijn passie, dood en verrijzenis, voor de laatste pelgrimstocht die plotseling zijn belangrijkste reis wordt".

In dit perspectief merkt hij ook op: "In de ontmenselijking van de oorlog is het veldhospitaal een geïmproviseerd teken van menselijkheid, van onzichtbare genaden, beleefd in de tumultueuze en pijnlijke draad van de gebeurtenissen. Het biedt niet alleen genezing, maar ook de diepste hoop, een hoop die zijn oorsprong vindt in het offer van Christus.De enige school van liefde die herinnerd wordt door het Rode Kruis dat overal verschijnt". Een teken van ongetwijfeld christelijke wortels.

Vervolgens verlengt hij de metafoor van de oorlog met de huidige situatie. Als de Kerk vandaag de dag kan worden beschouwd als een veldhospitaal, dan is dat omdat oorlog bestaat nog steeds -Een andere, maar niet minder intense oorlog - en daarmee chaos, lijden en verwarring. De vijanden zijn de krachten van het kwaad - de zonde - en de partijen in het conflict zijn niet goed gedefinieerd, want de aanvallen komen zowel van buitenaf als van binnenuit. De frontlijnen zijn vaag, omdat ze door het hart van elk individu gaan, en er is altijd het gevaar om terug te vallen in pessimisme of gebrek aan vertrouwen in de overwinning van het goede.

Wat is de rol van de Kerk in deze duistere situatie? De kerk is drager van een licht dat van God komt. "De Kerk is de sacrament van verlossingeen zichtbaar teken van onzichtbare genaden, in staat om de diepste wonden te genezen die de mens ooit heeft geleden". Dus "de ware naastenliefde, de goddelijke liefde die door de Heilige Geest in het menselijk hart wordt uitgestort (vgl. Rm 5, 5), in de praktijk beleefd, brengt een dosis menselijkheid in een vaak ontmenselijkte wereld".

De Kerk, drager van hoop

Midden in de wanhoop moet de Kerk... drager van hoop. Maar het is duidelijk geen hoop maar opent de geesten en harten "voor een perspectief dat verder gaat dan het heden en zijn tragedies". Hier kunnen we duidelijk de hoopt (louter) menselijk en wat Benedictus XVI heeft genoemd de de "grote hoop": de liefde van God die op ons wacht om ons het volle leven te geven, het eeuwige en ware leven, volgens het christelijk geloof. Die grote hoop die zelfs de kleine aardse hoop aanneemt en betekenis geeft (vgl. enc. Spe salvi, nn. 27 e.v.).

Daarom - vervolgt de theoloog auteur van de tekst - "is de primaire zorg van de Kerk niet alleen het verlichten van de huidige lichamelijke kwalen", wat ook kan worden gedaan door gouvernementele of niet-gouvernementele organisaties en andere particuliere entiteiten met een efficiënte professionaliteit.

In dit veldhospitaal is dat de Kerk, de Kerk is vooral bezig met het eeuwige heil.... De christelijke en bovennatuurlijke liefde van de naastenliefde, zonder de onmiddellijke noden - de wonden, de honger en de dorst in het lichaam, in de geest, in het hart - te verwaarlozen, brengt ons dichter bij eenieder (bij onze naaste, die "nabij" wordt) en ziet in zijn noden een kans die God ons geeft om voor hem te zorgen en hem bij te staan. En tegelijkertijd om hen dichter bij de Liefde van God te brengen, die hun redder in veel grotere zin is. Met andere woorden, de liefde van de christen draagt bij tot de genezing van de ander, die altijd geroepen is om lid te zijn van het (mystieke) Lichaam van Christus. En deze zorg is van invloed op de dagelijkse liefde van de christen voor zijn omgeving.

Men kan zich dus afvragen hoe of waar men in dit ziekenhuis onderscheid maakt tussen wat de Kerk doet en wat elke christen persoonlijk doet? Wij zouden kunnen denken dat het belangrijkste is wat de Kerk doet als "instelling", officieel. Maar de auteur begint daar niet, maar beoordeelt wat christenen doen, en vooral wat zij persoonlijk zijn.

"De Kerk is aanwezig in de wereld in de eerste plaats door het authentieke geweten van individuele christenen, bezield door de goddelijke liefde. Hun perceptie van de uitdagingen wordt aangevuld met creatieve deugdzaamheid. De kwaliteit van dit antwoord, zo wordt opgemerkt, is van fundamenteel belang, ook al wordt het niet gemeten naar menselijke maatstaven. Het "geloof dat werkt door de naastenliefde" (Gal. 5, 6) manifesteert de aanwezigheid en de werking van de heilige Geest".

Dit betekent - zo legt hij verder uit - dat dergelijke handelingen worden voorafgegaan door een daad van geloof, gericht op Christus, vertrouwend op de kracht van zijn goddelijke liefde". Daarom is de voorwaarde een "levend geloof die als het ware de goddelijke interventie compromitteert, omdat de christelijke gelooft in de vruchtbaarheid van Gods liefde. En dan is die liefdevolle handeling - van de christen die zich bekommert om het heil van anderen en hen dichter bij God en zijn genade wil brengen - van binnenuit versterkt door goddelijke genade. Men zou inderdaad kunnen zeggen dat het Gods genade is die redt, met onze medewerking.

De Christian De auteur wijst erop dat hij zo een glas water kan geven aan de stervende soldaat, door het geloof in de levende God op te roepen, en dit krijgt een glans en een vruchtbaarheid die alleen de ogen van het geloof kunnen waarnemen. Dit wordt gevolgd door dramatische ontmoetingen met het goddelijk mysterie, momenten van ware naastenliefde, verzoeningen en verzoeken om vergiffenis voor gemaakte fouten, het zich wenden tot God en geestelijke uitingen van dankbaarheid. Dit alles is - en blijft overal - "het dagelijks brood van de christelijke veldhospitalen".

Deze ziekenhuizen zijn dat inderdaad, Christenen die begaan zijn met het integrale welzijn van iedereen om hen heen...Zijn kinderen, ouders en broers en zussen, zijn vrienden en collega's, allen met wie zijn leven elke dag in aanraking komt.

Verlossing komt tot stand door goddelijke middelen

In deze uitleg van de rol van elke christen als "dokter", in de voetsporen van Christus, is het interessant om de evaluatie van de auteur op te merken van de "media die de goede werking van dit ziekenhuis dienen:

"Het gebrek aan middelen van het veldhospitaal geeft aan... geestelijke armoede -de christelijke deugd van onthechting- als een noodzakelijke opmaat voor alle waarlijk bovennatuurlijke liefdesdaden. Het pijnlijke besef dat uitdagingen onoverkomelijk zijn, dat alle menselijke argumentatie ontoereikend is, dat zonden, misbruik en afhankelijkheid onherstelbaar lijken, dat wonden en conflicten niet met natuurlijke middelen zoals juridische procedures of psychologische therapieën kunnen worden geheeld, is een voorwaarde voor de bloei van genade.

Deze geestelijke armoede - merkt de theoloog op - "is een situatie waarin het duidelijk wordt dat is de enige mogelijke en echt verstandige toevlucht de tussenkomst van goddelijke macht te vragen.omdat menselijke inspanningen volstrekt onvoldoende zijn". Het is dit een oproep tot voortdurend gebed, die de vrucht en voeding van het geloof is, als het voornaamste middel voor christelijk handelen.

Nou, deze theoloog zegt duidelijk: zijn de heiligen die deze momenten, deze situaties en deze middelen waarderen. "Want het is dan dat zij gedwongen zijn zich op niemand anders dan God te verlaten, en daarbij, terwijl zij geloof en naastenliefde manifesteren, de levende God ontmoeten.

In de woorden van de auteur zelf zijn christenen ook geroepen om samen te werken in verlossing door goddelijke middelen. Als zij dus de wereld (en de Kerk) alleen met natuurlijke middelen willen redden, zullen hun inspanningen onvermijdelijk mislukken en zeer spoedig hun nutteloosheid tonen.

Bijgevolg is het "een feit te erkennen dat de uitdagingen de verwachtingen, middelen en capaciteiten volledig te boven gaan en ons in een situatie van diepe geestelijke armoede plaatsen, een zegen".. En dit is zo, omdat moeilijkheden een verdieping van het geloof afdwingen en de overtuiging dat arme en schijnbaar nutteloze gebaren van binnenuit gevoed worden door de kracht van de goddelijke liefde.

En vandaar de conclusie: "Het veldhospitaal dat de Kerk is, leeft in de lofde bewondering en de dankbaarheid naar de God die - van ons - harten smeekt, menselijke handen en gebaren zodat een beetje van Zijn goddelijke liefde om hier en nu aanwezig te zijn...".